Black Adam. We don't need another hero?

And I wonder when we are ever gonna change,

Living under the fear 'til nothing else remains

We don't need another hero.

We don't need to know the way home.

All we want is life beyond. The thunderdome.

(Tina Turner,Graham Lyle, Terry Britten)

   Η συνήθης πρακτική των ταινιών με βάση τους υπερήρωες είναι ένας δυτικού τύπου μανιχαϊσμός: ο υπερήρωας είναι«εκ των πραγμάτων» καλός, λευκός και B.Αμερικανός. Και ο στρατός της B.Αμερικής πάντα πιστός σύμμαχος και προστάτης των απανταχού αδικημένων.

  Η  απαρχή των υπερ-ηρώων προηγήθηκε μερικά χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Χρυσή Εποχή τους συνέπεσε με την εμπλοκή των B.Αμερικανών στον πόλεμο, με τον Captain America να βοηθάει τα υποβρύχια να διασχίσουν τον Ατλαντικό και να φθάνει πριν τους σοβιετικούς στο Ράϊχσταγκ για να ''πλακώσει τον Χίτλερ στις φάπες''.

  Παρόλο που ο «εχθρός» αλλάζει αργότερα, το βασικό πλαίσιο παρουσίασης του παραμένει στη διάκριση Καλού-Κακού και στο ρόλο των ΗΠΑ ως παγκόσμιου εγγυητή της δημοκρατίας και της ελευθερίας στις δεκαετίες του 1960 και 1970 όπου το είδος γνώρισε νέα άνθηση, η οποία δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τον Ψυχρό Πόλεμο.

  Έτσι, πέρα από τον εσωτερικό εχθρό (αποκλειστικά οι «εγκληματίες» για τους πιο συντηρητικούς, η κυβέρνηση και η καταστολή για τους άλλους, συνήθως και οι δύο βέβαια) τα comics στράφηκαν στην Ανατολή, στη σοβιετική Ρωσία  για να αντλήσουν νέες ιστορίες, καλούς, κακούς και μπερδεμένα σενάρια.

  Αργότερα οι μετα-κομμουνιστικές κοινωνίες ταλανίζονται από το χάος, τη βία και τους δικτάτορες ενώ οι λαοί, τυφλωμένοι από φανατισμό, δεν μπορούν να αντιδράσουν. 

  Μόνη τους ελπίδα η αγαθοποιός αυτοκρατορία (benevolent Empire) των Η.Π.Α που διακινδυνεύει ό,τι καλύτερο σε υλικό έχει για να σώσει αυτές τις χώρες ‧ χωρίς καμία ''ανταπόδοση'', υλικής ή άλλης φύσης πάντα φέρνουν τη δημοκρατία στη χώρα.

  Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον ντόπιο ανήμπορο λαό, που το σκάει τρέχοντας μπροστά στην βιβλική καταστροφή. 

   Δεν είναι οι κλασικές σκηνές Αποκάλυψης, όπου τα γυναικόπαιδα τρέχουν να σωθούν, αλλά εντάσσεται σε μια ευρύτερη αφήγηση για τους ανθρώπους που ζουν «κάπου στην Ανατολή».

  Εν αντιθέσει με τον liberal Β. Αμερικανό που δεν ανέχεται ζυγό έτερης εξουσίας, οι ντόπιοι είναι εθισμένοι στην υποταγή και την αδυναμία.

   Όμως, μόλις αφήνουν τον έλεγχο της ντόπιας χώρας, εκλέγεται ένας διεφθαρμένος πρωθυπουργός. Οι λαοί της Ανατολικής Ευρώπης αποδεικνύονται ανάξιοι της Δημοκρατίας και με την επιστροφή καποιου δικτάτορα όλα επανέρχονται στα παλιά.

   Το μήνυμα παραλλάσσεται λίγο αλλά κρατάει την ουσία του : «η Δημοκρατία ανθεί μόνο στις ΗΠΑ», μπορεί να είσαι πλούσιος ή φτωχός, τεχνολογικά εξελιγμένος ή οπισθοδρομικός, αλλά πάντα θα είσαι ανεπαρκής μπροστά στις Δυτικές αξίες.

  Σήμερα, ο «εχθρός» αρχίζει να παίρνει υπόσταση σε ένα έθνος ή ένα κράτος ή σε μια ιδεολογία. Παραμένει όμως γεωγραφικά προσδιορισμένος εντός της διχοτόμησης Ανατολή-Δύση, απτός και εξαιρετικά επικίνδυνος.

  Η εικόνα του ανήμπορου λαού που τρέχει να σωθεί, η αντίληψη της ανελευθερίας ως δομικό στοιχείο των μετασοβιετικών κοινωνιών είναι μάλλον τα πιο συνηθισμένα φαινόμενο.

   Εκτός αυτού του μοτίβου ήταν λίγες ταινίες (Deadpool, Daredevil, Punisher, She Hulk) που τοποθετούν υπό διαπραγμάτευση το τι ακριβώς είναι ένας υπερήρωας. Μόνο που όλως παραδόξως η ταινία Black Adam έρχεται με τη σωστή ερώτηση: από ποιους ακριβώς θέλουν να μας σώσουν; 

  Η ταινία μας τοποθετεί και πάλι σε μια χώρα της Ανατολής που βρίσκεται υπό στρατιωτική κατοχή από ξένους μισθοφόρους λόγω των πλουτοπαραγωγικών πηγών της (αν και όλο αυτό ακούγεται μάλλον ρεαλιστικό). 

   Και κάπου εκεί εμφανίζεται μια υπερφυσική οντότητα που κινητοποιεί μια ομάδα υπερηρώων καθώς δε μπορεί να ενταχθεί στα μανιχαϊστικά δίπολα του δυτικού κόσμου.

   Εύλογα ακούγεται το ερώτημα της πρωταγωνίστριας: “τόσα χρόνια που μας εκμεταλλεύονται και μας σκοτώνουν γιατί δεν ήρθατε να μας σώσετε;”

   Και εδώ τίθεται μια συνολική κριτική στο τι ακριβώς είναι ο ήρωας για το Δυτικό κόσμο. Ο ήρωας είναι μια ατομική επιλογή που θα λύσει ατομικά προβλήματα, θα θυσιαστεί αν χρειαστεί για αυτά, αλλά ποτέ δε θα αμφισβητήσει την “rules-based international order” , καθώς αυτό το κάνουν μόνον ''οι κακοί''. 

   Δε είναι τυχαίο πως η ταινία Black Adam εμφανίζεται λίγο μετά την νόσο Covid-19, όπου ένα ολόκληρο σύστημα προσπαθούσε να μας σώσει από τα πάντα, εκτός από τον εαυτό του και την ακόρεστη ανάγκη του για κέρδος.

   Και όποιος τολμούσε να το αμφισβητήσει αυτό γινόταν αυτόματα  "Public Enemy No. 1" , όπως και στην Ελλάδα οι γιατροί από τα χειροκροτήματα πήγαν στις γκλοπιές και τις διώξεις, με χαρακτηριστικό και συμβολικό παράδειγμα τη δίκη της προέδρου της ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΝΩΣΕΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ κας.Αφροδίτης Ρέτζιου.

   Ο καλός ήρωας οφείλει να υπακούει και να συνεργάζεται με τις (αμερικάνικες) αρχές. Και για αυτό η πρωταγωνίστρια του Black Adam σωστά δηλώνει “δε θέλουμε ήρωες, αλλά ελευθερία”.

    Και όντως η κοινωνία έχει υπερπληθώρα από στερεότυπα, από φανταχτερούς κυρίους τίποτα, από άκακα πρότυπα. Και όλα αυτά δε φάνηκαν να τη σώζουν από την νόσο Covid-19.

 Άρα ίσως αυτό που έχει ανάγκη η κοινωνία να είναι από άτομα που να δίνουν ηρωικές μάχες, όχι από άτομα που δηλώνουν ήρωες και μαχητές από τα τηλε- παράθυρα και τους Η/Υ τους.