Andy Warhol, γιατί σιωπάς ; ("που η κοινωνία έχει δαγκώσει την ουρά της και τα ράφια των φαρμακείων είναι τα αληθινά μουσεία'')

Αν ζούσε ο πάπας της pοp art Andy Warhol (1928 - 1987 ) θα αποτύπωνε το σύγχρονο πορτραίτο του κόσμου μας με την μηχανική αναπαραγωγή της banal εικόνας του εμβολίου.

      Θα ανέσυρε από την καθημερινότητα μας την σύριγγα –άμεσα αναγνωρίσιμο σημείο έτοιμο να καταναλωθεί μεταξύ άλλων– θα την επέλεγε ως ready made έργο Τέχνης, ως εικόνα fétiche συνώνυμη με έκτακτη ανάγκη, θα την εξέτρεπε από τον αρχικό της ρόλο και με μικρές, εύστοχες παρεμβάσεις και στρεβλώσεις, χωρίς καμία πρόθεση αμφισβήτησης και κριτικής, θα εξέθετε την ψυχρή και απρόσωπη σειριακή της αναπαράσταση.

Θα επενέβαινε έτσι στο εικαστικό γίγνεσθαι αντλώντας την έμπνευση του από την εικόνα κλισέ που αποτελεί πλέον μαρτυρία έλευσης του μείζονος παγκόσμιου συμβάντος, όπως και των συνεπαγόμενων ρυθμίσεων της νέας τάξης πραγμάτων.

Μια εικόνα τετριμμένη που διακτινίζεται συνεχώς στις οθόνες της ''σημειοκαπιταλιστικής'' μηχανής σαν εξάρτημα, προέκταση και υπαινιγμός του τεχνολογικού υγειονομικού δεσποτισμού τον οποίον υφιστάμεθα.

Μια εικόνα αυταρχική, ένα σημαίνον που σήμερα διαχέεται στο καθετί, δεν περιμένει τον αναστοχασμό του θεατή, καταργεί τον διάλογο, απαγορεύει τις ερωτήσεις και αποδυναμώνει τις συνειδήσεις προκαλώντας μια στείρα, παραλυτική αγωνία.

Ποιος δεν νοιώθει εμμέσως πλην σαφώς αγωνία βλέποντας την εικόνα μιας σύριγγας;

Η γουορχολική σύριγγα του εμβολίου, εκφράζοντας τον κυνικό οραματισμό του καλλιτέχνη για την εξωτερικότητα και φαινομενικότητα των πραγμάτων   θα έστεκε μπροστά μας μέσα σε πλαίσιο, μινιμαλιστική και απογυμνωμένη από συμβολισμούς, μια υπερβολικά πραγματική, στερεότυπη και χωρίς βάθος, σκανδαλωδώς εικονοκλαστική μεταξοτυπία που θα προκαλούσε κατ’ αρχήν ναΐφ περιέργεια.

Λόγω της δεδομένης συναισθηματικής επήρειας και της ''λιμπιντικής'' δυναμικής τού καλλιτεχνικού έργου, θα αντηχούσε άμεσα, χωρίς λογοκρισία, στο συλλογικό ασυνείδητο, διευρύνοντας ενδεχομένως την οπτική μας αντίληψη με συνειρμικές απηχήσεις συνδηλώσεων και προβληματισμών γύρω από το ουσιώδες της εποχής και την υπερβατικότητα στην Τέχνη.

Mε το πάντα φρέσκο αυθάδες και μετωπικό του ύφος, ο Andy Warhol, ανέκφραστος νάρκισσος, αιχμάλωτος της ασεξουαλικής του ταυτότητας, με φλεγματικό χιούμορ και περιπαικτική διάθεση, πολιτικά ορθός –μολονότι αντισυμβατικός– κοσμικός πορτρετίστας, σαρκαστικός υλιστής και παραβατικός –λόγω έλλειψης σεβασμού και άρνησης συμμόρφωσης στους εικαστικούς ρητούς ή άρρητους, επίσημους ή ανεπίσημους εικαστικούς κανόνες τής εποχής του– θα έδινε την ιδιαίτερη ad hoc καλλιτεχνική του απόκριση εκθειάζοντας το εφήμερο σύμφωνα με την υπεραντικειμενική εικαστική ιδεολογία του, ταλαντευόμενος με ψυχρή ειρωνεία μεταξύ ειλικρίνειας και σάτιρας.

[...]Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, υπονομεύοντας τη νοσταλγία αρχαϊκών αισθητικών μοντέλων, δεν αμφέβαλε ποτέ ότι οι απρόσωπες μηχανές εικονικότητας είναι ο χρησμός της εποχής, είχε δε υποστηρίξει σθεναρά την επιχειρησιακή δυνητικότητα και τον υπερθεματισμό της Art business.

Το κάθε καλλιτέχνημα, αποκτώντας ισχύ αξίας και χρονικότητας εναλλασσόμενου σημείου, αποτελούσε γι’ αυτόν είδωλο θνησιγενές, άμεσης ορατότητας - απόσβεσης, έτοιμο να αντικατασταθεί από το επόμενο σύμφωνα με το κλισέ της δικής του γουορχολικής μεταμοντέρνας σοφίας ΄΄catchy thing at all the right moments΄΄.

Μια σύριγγα-εμβόλιο φτιαγμένη από τα χέρια του Andy Warhol, θα ακτινοβολούσε σαν προφητεία-αστραπή των προοπτικών και αντιθέσεων της συναρπαστικής γοητείας της Τέχνης ή, σήμερα, που το προσωπικό και το δημόσιο γίνονται αδιαχώριστα, που «η είδηση είναι πιο σημαντική από την πραγματικότητα» (G. Agamben), θα μας άφηνε παγερά αδιάφορους και θα αποτελούσε απλώς ταυτολογία;

Σήμερα ακριβώς, που η κοινωνία έχει δαγκώσει την ουρά της και τα ράφια των φαρμακείων είναι τα αληθινά μουσεία.

ΠΗΓΗ

Πανουτσοπούλου Χαρίκλεια. (2021, March). Andy Warhol, γιατί σιωπάς;. Χάρτης - Μηνιαίο περιοδικό Λόγου και Τέχνης. https://www.hartismag.gr/hartis-27/eikastika/andy-warhol-giati-siwpas ,10-3-2021.