Έτέχθη ύμΐν σήμερον Σωτήρ .
Η εποχή μας έχει χαρακτηρισθεί —καί δικαίως— ώς περίοδος της ιστορίας, όπου πάνω στόν ανήσυχο κόσμο εξουσιάζει o τρόμος μιας πολυδύναμα διαλυτικής αιχμαλωσίας.Αυτό επιβεβαιώνεται μέ τον δραματικότερο τρόπο, αν θελήσουμε νά αγγίξουμε την καθημερινή τραγωδία του ανθρώπου. Όσο περισσότερο σκύβουμε στο ταραγμένο παρόν, τόσο αποκαλυπτικότερα αντικρύζουμε τον πολυπράγμονα
άνθρωπο νά σύρεται αιχμάλωτος δυνάμεων εγκοσμιοκρατικών, πού του νεκρώνουν τά νεύρα της καρδιάς- του ψαλιδίζουν τά φτερά της ψυχής καί τον σπρώχνουν πρός τον λαβύρινθο της φθοράς καί του θανάτου. Είχε πράγματι δίκιο ο στοχαστής όταν έλεγε, πώς σήμερα «δεν πέθανε μονάχα o Θεός, αλλά καί o άνθρωπος».
Πόλεμοι καί ανταρσίες- φόνοι καί ληστείες- ποικίλα
ναρκωτικά, SarsCov-2 καί AIDS,- απόγνωση , πείνα- τρόμος καί
διχασμός σκιαγραφούν τό φρικαλέο σκηνικό της κοινωνικής μας
πραγματικότητας. Κι' o άνθρωπος υπάρχει στο κέντρο αυτής
της δίνης, αιχμάλωτος- φθαρμένος- διχασμένος- ναρκωμένος-
νεκρωμένος, υπνωτισμένος. Αδύναμος ν’ άντιδράσευ άνίκανος
νά βηματίσει πέρα από τά αναχώματα της αμαρτίας μέ τόλμη,
ευπρέπεια, σύνεση, αξιοπρέπεια καί διάκριση.
Διαλέγει τις εύκολες λύσεις, έστω κι άν αυτές δένουν
χειροπέδες στήν ψυχή καί τό σώμα.
Προτιμά τό κέρδος της στιγμής, έστω καί αν αυτή η
προτίμηση τον ποτίζει μέ τό υδροκυάνιο της διχοστασίας.
Βηματίζει ασυγκίνητα μέσα στόν κόσμο του αισθησιασμού,
έστω καί άν αυτός o κόσμος του προσφέρει την αγωνία- τον
φόβο καί, συχνά, τον θάνατο.
Παλεύει ασταμάτητα, τυλιγμένος στο δίχτυ της
απόγνωσης καί αδιαμαρτύρητα τρυγά τά «σταφύλια της
οργής», σάν φτηνή συγκομιδή της ανόσιας καί ανόητης
εργασίας του . Χάνει καθημερινά άγωνίες καί κερδίζει άγωνίες.
Πνίγεται στις άναθυμιάσεις της άποσύνθεσης. Αισθάνεται
αιχμάλωτος κι αύτή η διαπίστωση τον φοβίζει. τον μαστιγώνει
μέ την διαλυτική ορμή του πόνου καί της άβεβαιότητας.
Μέσα σ’ αύτή την κρίση -ταυτότητας καί ποιότητας του
άνθρώπου καί της ζωής- η όποια επίμονα καί έπίπονα χαλκεύει
δεσμά εξαρτήσεων καί φθοράς θά άκουστεΐ o ζωηφόρος λόγος
της 'Αγίας μας ’Εκκλησίας: «Έτέχθη ύμΐν σήμερον Σωτήρ».
Θά διαπεράσει κάποτε o λόγος αύτός τό κορμί της
έντρομης κοινωνίας μας καί θά άκουμπήσει, λυτρωτικά καί
δυναμικά, στις άνθρώπινες καρδιές σάν πρόκληση λυτρωτικής
άναγέννησης καί σταθερής πορείας αγιασμού μέσα από τό
πυρωμένο καμίνι της έλπίδας της ’Ορθόδοξης Ζωής;
Εξάλλου, o Θεός «κρούει πάντοτε τή θύρα της άνθρώπινης
καρδιάς, άλλά μόνο o άνθρωπος μπορεί νά την άνοίξει» (π. Γ.
Φλορόφσκι).
Καί «o Θεός δέν είναι εχθρός του ανθρώπου, άλλά η
ατέλειωτη ελευθερία του » (ΟΙ. Clement). Γι’ αύτό «ημών
πολεμούντων την κακίαν, η χάρις του Θεού πολεμεί αύτήν»
(Μάρκος o ασκητής).
Θά πρέπει δέ νά κατανοήσουμε καί νά ζήσουμε την
άλήθεια της Εκκλησίας μας, πώς μέσα από την άφθαρτη ζωή
του Σαρκωμένου Χρίστου μας, o όποιος δυναμικά αισθητο-
ποιεί καί φανερώνει στο ιερό του πρόσωπο, την αμόλυντη
ύπαρξη των αξιών, πού υφαίνουν τό περίτεχνο μεγαλείο της
ζωής καί του ανθρώπου, μπορεί o καθένας μας νά ζήσει καί νά
σαρκώσει στην καρδιά του αυτές τις άξιες.
Νά γνωρίσει τον πλούτο της εν Χριστώ ζωής. Αυτής της ζωής
πού κυοφορεί όλες εκείνες τις πανάγιες αρετές οι όποιες δια-
σφαλίζουν την ελευθερία καί την εσωτερική ανάπαυση του
τραγικού μας άνθρώπου- τον προστατεύουν από τον κίνδυνο
της έκπτωσης καί τό ανεξέλεγκτο ροκάνισμα της φθοράς.
’Επισημαίνει βαθυστόχαστα o άγιος Γρηγόριος o Νύσσης, πώς
μέ την Σάρκωση του Χριστού «κενοΰται μέν γάρ η θεότης...
άνακαινούται δέ τό άνθρώπινον, διά της πρός τό θειον
άνακράσεως, θειον γενόμενον» (J.P.MIGNE, P.G. 45,1149).
O Χριστός έξαλλου δέν πέρασε τό κατώφλι της γής, δέν
άγγιξε την άγωνία του άνθρώπου, δέν ζύμωσε τό προζύμι της
αίωνιότητος δίχως ούσιαστικό λόγο. «Έπιδημήσας o Λόγος του
Θεού έκένωσεν έαυτόν ινα τώ κενώματι αύτού πληρωθή o
κόσμος» (’Ωριγένης, ΒΕΠΕΣ, τ. 11,658).
Από τότε —την μεγαλειώδη εκείνη στιγμή της Σάρκωσης
του Θεανθρώπου— η ελευθερία, σάν όχημα ζωής καί φύτρα
αθανασίας, άρχισε νά αγγίζει, νά «ενοχλεί» τις λεπτές χορδές
των καρδιών. Νά ξυπνά συνειδήσεις.
Νά προσκαλεί σέ βηματισμούς αληθινής ζωής. ’Αρκετά
μέχρι τότε o άνθρωπος παράπαιε άνάμεσα στόν άστατο
κυμάτισμά της αμαρτίας- της διαλυτικής καί πολυκέφαλης
αιχμαλωσίας καί του θανάτου. ’Αρκετά η πνευματική τύφλωση
του αφαιρούσαν τή δυνατότητα νά ζει μέ ευπρέπεια καί
σοβαρότητα. Αρκετά τό ψαλίδισμα των αθέατων νεύρων της
συνείδησής του του δημιουργούσαν ψυχικές ρωγμές καί
έσωτερικές κρίσεις.
Αξιοπρόσεχτα έπισημαίνει μέ τον υπεύθυνο πνευματικό του
λόγο o άγιος Μακάριος o Αιγύπτιος: «Τό νά εκριζώσουμε την
αμαρτία καί τό συνυπάρχον κακό, τούτο είναι δυνατό νά
κατορθωθεί μόνο μέ τή θεία δύναμη, γιατί δέν είναι επιτρεπτό
νά θεωρούμε ότι o άνθρωπος μπορεί νά τά εκριζώσει μέ τή
δύναμή του . Στόν άνθρωπο ανήκει τό νά αντιπαλεύει, νά
αντιμάχεται, τό νά δέρνει καί νά δέρνεται, άλλά η εκρίζωση του
κακού είναι έργο του Θεού. Γιατί άν μπορούσαμε εμείς νά τό
κάνουμε αυτό, ποιά είναι η χρεία της ελεύσεως του Χριστού;
Χωρίς τον Ιησού δέν μπορεί κανείς νά σωθεί η νά μπει στή
Βασιλεία των Ουρανών».
Τώρα έρχεται ζωηφόρος ανάπλαση στή δημιουργία. Μέ την
’Ενανθρώπηση του Θεού Λόγου «η του θανάτου κατάλυσις
γέγονε, καί η της ζωής άνάστασις»
(Μ. ’Αθανάσιος, ΒΕΠΕΣ 30, σ.83).
Όλα τά ανθρώπινα αγγίζονται μέ την Χάρη του Θεανθρώπου
καί ντύνονται μέ τό ένδυμα της αφθαρσίας. η ελευθερία, πού
είναι πνοή αληθινής ζωής για τον άνθρωπο, γίνεται βασικό καί
θεμελειακό κίνητρο αθανασίας. Φωτίζεται η σκοτισμένη σκέψη·
πλουτίζει η άδεια καρδιά- ημερεύει η ανταριασμένη αγριάδα της
ψυχής καί η αγωνία για την διαφύλαξη της ελευθερίας καί την
διασφάλιση της ιερότητας του ανθρώπου καί του κόσμου
σημαδεύουν ολόκληρη την δημιουργία.
Πολύ χαρακτηριστικά τονίζει o άγιος Γρηγόριος o
Ναζιανζηνός: η ένσαρκη οικονομία του Χριστού σημαίνει
«επιδημίαν Θεού πρός άνθρώ- πους, ϊνα πρός Θεόν
ένδημήσωμεν η έπανέλθωμεν (οϋτω γάρ είπεΐν
οίκειότερον),'ίνα,τον παλαιόν άνθρωπον άποθέμενοι, τον νέον
ένδυσώμεθα- καί ώσπερ έν τω Άδάμ άπεθάνομεν, ούτως έν τω
Χριστώ ζήσωμεν, Χριστώ καί συγγενώ- μενοι καί
συσταυρούμενοι καί συνθαπτόμενοι καί συνανιστάμενοι»
(J.P.MIGNE, P.G. 36,312-316).
Τό γεγονός πού ζούμε καθημερινά, τό γεγονός της έκπτωσης
καί της φθοράς του ανθρώπου σήμερα, τόσους
αιώνες υστέρα από την Σάρκωση του Θεανθρώπου, έρχεται
νά αποκαλύψει, σ’ ολόκληρη την τραγική του μορφή, την
έκταση της αιχμαλωσίας του .
Νά υπογραμμίσει τό μέγεθος της φθοράς καί την
αναγκαιότητα της απελευθέρωσης αυτού του «δίψυχου»
άνθρώπου από τό επιθανάτιο αγκάλιασμα των πολύμορφων
έξαρτήσεων. ’Έρχεται νά μάς τοποθετήσει πρό του όγκου των
ευθυνών μας, άφού συνεχίζουμε άμετανόητα νά παίζουμε τον
άχαρο ρόλο του του άσωτου γιου, πού πέτυχε τό ράγισμα της
ψυχής · την αιχμαλωσία του σώματος καί τή νάρκωση της
καρδιάς. Συνεχίζουμε νά μολύνουμε τό υπέροχο «θαύμα του
Θεού», την δημιουργία, καί ασυγκίνητα τρεφόμαστε μέ τά
εξοντωτικά ξυλοκέρατα των παθών της πολυσήμαντης
αστοχίας.
Δέν μάς συγκινει τό ξεστράτισμα, ούτε μάς προβληματίζει τό
«κέρδος του θανάτου», πού παίρνουμε από τό ψεύτικο καί
τόσο θολό χρηματιστήριο της μετανθρώπινης κοινωνίας.
Οι περίεργες καταθέσεις μας αγγίζουν την αγωνία της γής καί
η Τράπεζα του Ουρανού είναι άγνωστη για μάς. O ουρανός δέν
μάς τρέφει κι η εσωτερική ανάπαυση · ειρήνη καί γαλήνη δέν
ανήκουν σέ μάς. Είμαστε σκλάβοι των πιό επίδοξων τυράννων.
Ολοένα καί βαθύτερα βυθιζόμαστε στο πέλαγος της δικής
μας αιχμαλωσίας.
Αυτός o τρόπος ζωής μας φανερώνει τό ύφος καί τό ήθος
μας. Ταυτόχρονα όμως επισημαίνει τό κέντρο βάρους όλης
αυτής της τραγωδίας· υπογραμμίζει τό επίκεντρο της
αιχμαλωσίας, η οποία κυοφορεί τον πνευματικό διχασμό- τον
άστατο παραλογισμό καί τον επικίνδυνο διαχωρισμό στή ζωή
καί τον άνθρωπο.
O Χριστός σαρκώθηκε «για νά λύσει τά έργα του διαβόλου».
O άγιος Γρηγόριος o Ναζιανζηνός επισημαίνει:
O Θεός «πτωχεύει την έμήν σάρκα, ίνα εγώ πλουτήσω την
αυτοί) θεότητα..., κενούται της έαυτού δόξης έπί μακρόν, ιν’
έγώ της εκείνου μεταλάβω πληρώσεως..., μεταλαμβάνει της
έμής σαρκός, ινα καί την εικόνα σώση καί την σάρκα άθανατίση»
(J.P.MIGNE, P.G. 36,633-36).
Η χάρη Του σκόρπισε στήν δημιουργία την δυνατότητα νά
ζήσευ έφερε στόν άνθρωπο τό μυστικό καί ζωηφόρο προνόμιο
της ελπίδας, όπως αυτό διακινείται μέσα από τό ζωηφόρο
κανάλι της δικής Του ελευθερίας.
Γιατί μονάχα στη Χάρη του Χρίστου o άνθρωπος -o
ταλαιπωρημένος · o εξουθενωμένος· o χτυπημένος- μπορεΐ νά
κερδίσει την ελευθερία του. Ολοκάθαρα σημειώνει o άγιος
Συμεών o Νέος Θεολόγος «ημών δέ η ζωή κέκρυπται σύν τω
Χριστώ εν τώ Θεώ» (Φιλοκ. τ. ΙΙΙ, σελ. 257 εξ.).
Ολοι οί άλλοι χώροι είναι φυλάκια αιχμαλωσίας καί βάσεις
εξουθένωσης του ανθρώπου.
Καιρός είναι, τώρα πού μάς συγκλονίζει η ταλαιπωρία της
πολύμορφης αιχμαλωσίας καί η Σάρκωση του Θεανθρώπου
προκαλεί σέ βηματισμούς ελευθερίας, νά συνειδητοποιήσουμε
την δύναμη καί την αδυναμία μας.
Νά καταλάβουμε τελικά πώς μέσα από την Ζωηφόρα Πηγή
της αγάπης καί της ελευθερίας, δηλαδή της Χάριτος του
Θεανθρώπου, θά μπορέσουμε νά ημερέψουμε τον άστατο
τρικύμισμά της λογικής· την αγριάδα της ψυχής καί την
πνικτική σκοτοδίνη της καρδιάς. Μέσα από την αμόλυντη
«έλευθερία των τέκνων του Θεού» (Ρωμ. η' 9).
Νά εξοπλισθούμε εσωτερικά προκειμένου νά ζήσουμε μέ
έλεύθερο φρόνημα καί ταπεινή καρδιά. Νά ζήσουμε
Θεοκεντρικά. 'Απλά καί ανθρώπινα._
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου