ΦΤΙΑΧΝΩ ΤΗ ΛΑΜΠΑΔΑ ΜΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ

ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΛΑΜΠΑΔΑ

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ "ΚΑΛΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ"

     Ο σημερινός άνθρωπος έχει παγιωθεί σε μια αυτοδικαίωση που συνήθως εκφράζεται ως εξής: «Είμαι καλός άνθρωπος, δε σκότωσα κανέναν, δεν πείραξα κανέναν, δίνω και ελεημοσύνη που και που, οπότε γιατί να μη με σώσει ο Θεός;».

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι ο Θεός είναι ένας αιώνιος χωροφύλακας και ότι η σωτηρία είναι μια κατάσταση που ο άνθρωπος κερδίζει μέσα από μια τήρηση εντολών του φαίνεσθαι. Μιλάμε για μια τρομερή πλάνη που οφείλουμε να θεραπεύσουμε ώστε ο άνθρωπος να μην κολυμπάει στο ψέμα και την υποκρισία.

Ο άνθρωπος σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες είναι ψυχοσωματική οντότητα. Όπως μας λέει και ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, ο άνθρωπος δεν είναι ούτε ψυχή ούτε σώμα αλλά το Όλον αυτού. Οπότε ο άνθρωπος θα μετέχει της Αναστάσεως ψυχοσωματικά και όχι απλά ένα μέρος του.

Οι εντολές και οι καλές πράξεις είναι μέσο της σωτηρίας και όχι  αυτοσκοπός για να κερδίσουμε κάτι. Συγκεκριμένα οι εντολές είναι σημεία συνάντησης και σχέσης με τον ίδιο τον Τριαδικό Θεό. Το ότι κάποιος είναι εξωτερικά ένας καλός άνθρωπος δε σημαίνει τίποτα, μπορεί να είναι η αρχή για κάτι αλλά μπορεί να είναι και ένα τίποτα. Μπορώ δηλαδή να πω ένα καλημέρα και από μέσα μου να βρίζω, μπορεί να βοηθάω κάποιον γιατί έχω  συμφέρον. Μπορεί να δίνω ελεημοσύνη και να προσδοκώ στο άμεσο μέλλον κάτι. Το θέμα είναι τι καρδιά υπάρχει πίσω από την πράξη  ή τη σκέψη και αν αυτή η καρδιά έχει τροφοδότη τον Χριστό ή τον εγωισμό.

Οι πράξεις ωφελούν όταν είναι Χριστοκεντρικές με επιθυμία σταυρικής θυσίας (βλέπε παραβολή καλού Σαμαρείτη), αν όμως είναι ανθρωποκεντρικές τότε η ωφέλεια εξασθενεί στην φθαρτότητα του χρόνου. Mια πράξη που απορρέει από την Τριαδική σχέση διαπερνά το θάνατο.

Αν το θέμα ήταν κάποιες εντολές, τότε δεν μας χρειάζεται η ενσάρκωση. Δεν χρειαζόταν να έρθει ο Θεός στο κόσμο. Οι εντολές είναι μια προπαρασκευαστική κατάσταση για να οικοδομηθεί η σωτηρία και η θεοειδής σχέση του ανθρώπου με τον Θεό. Άρα οι εντολές είναι σημεία που οδηγούν στην συνάντηση με τον Χριστό, αν μείνουμε σε αυτές απλά δεν θα τον συναντήσουμε και θα παραμένουμε σε σημείο μηδέν.

«Αν η καλοσύνη δεν συνδέεται με την Τριαδική αγάπη και την θυσία τότε είναι απλά μια νεκρή πράξη.»

Μια λαϊκή ρήση αναφέρει "Από έξω κούκλα και από μέσα πανούκλα", και ο Φαρισαίος καλός άνθρωπος ήταν και μάλιστα υπηρέτης του νόμου. Αλλά τι να την κάνεις την εξωτερική λαμπρότητα όταν το βασίλειο της καρδιάς είναι μολυσμένο;

Τι μας λέει πάνω σε αυτό το θέμα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:

«Όσοι υπερηφανεύονται για τα καλά τους έργα και δεν έχουν πίστη στο Θεό, μοιάζουν με λείψανα νεκρών, που είναι ντυμένα με ωραία ρούχα, αλλά δεν αισθάνονται την ωραιότητά τους. Σε τι ωφελείται, δηλαδή, ο άνθρωπος , όταν έχει ψυχή ντυμένη με καλά έργα αλλά νεκρή; Τα έργα γίνονται για τον Κύριο και με την ελπίδα των επουράνιων βραβείων. Αν, λοιπόν, αγνοείς Εκείνον που προκηρύσσει τα βραβεία , τότε για ποιόν αγωνίζεσαι;

Για να φάει κανείς, πρέπει να είναι ζωντανός. Όποιος δεν έχει ζωή, δεν είναι δυνατό να δεχθεί τροφή. Για να ζήσει κανείς αιώνια, πρέπει να έχει πίστη στο Χριστό, πίστη που τρέφεται και με τα καλά έργα. Όποιος δεν έχει πίστη στο Χριστό, ακόμα κι αν κάνει καλά έργα, δεν είναι δυνατό να κερδίσει την ουράνια βασιλεία, αν έχει ζωντανή πίστη.»

Ενώ ο Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ μας αναφέρει:

«Σωτηρία είναι η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό· η αποκατάσταση επικοινωνίας μαζί Του. Η σωτηρία είναι κάτι που μας ενδιαϕέρει όλους. Όλους τούς λαούς· όλους τούς ανθρώπους· ενάρετους και αμαρτωλούς!

Δεν αρκεί λοιπόν, να είμαστε «καλοί» άνθρωποι. Και αν άνθρωποι μεγάλοι και ϕωτισμένοι, κατέβαιναν τότε στον Άδη, πώς είναι δυνατό εσύ, να θέλεις να σωθείς χωρίς πίστη και επικοινωνία με τον Χριστό; Και πώς τολμάς και ψάχνεις να βρεις, αν και οι μουσουλμάνοι θα σωθούν; Επειδή απλά σου ϕαίνονται «καλοί»; Χωρίς ποτέ, να έχουν πιστεύσει στον Ένα και Μοναδικό Σωτήρα και Λυτρωτή;

Ας κάμουμε, λοιπόν, ϕροντίδα μας να αγαπήσουμε τον Χριστό. Γιατί σωτηρία χωρίς Αυτόν, μόνο χάρη σε μερικές «καλές» πράξεις, Δεν γίνεται.»

Ενώ ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς μας λέει για τους «καλούς» που λένε όμως ότι δεν πιστεύουν:

«Λένε: υπάρχουν και άθεοι καλοί άνθρωποι. Ναι, οι άθεοι μπορούν να είναι προσωρινά καλοί, επιφανειακά καλοί, φαρισαϊκά καλοί. Αλλά ο άθεος δεν μπορεί να είναι αληθινά καλός, διαρκώς καλός, βαθειά καλός, αθάνατα καλός, επειδή γι αυτό χρειάζεται να είσαι σε πνευματική σχέση, σε πνευματική συγγένεια με τον πραγματικά Μοναδικό και Αιώνια Αγαθό: με τον Θεό και Κύριο Χριστό. Είναι αληθινός δι' όλων των αιώνων ο θείος λόγος του Σωτήρος: “χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν” (Ιωάν. ιε´ 5)».

Τέλος ο Άγιος Λουκάς ο Ιατρός μας αναφέρει:

«Μεταξύ των ανθρώπων που ζουν γύρω μας υπάρχουν και αυτοί που δεν πιστεύουν στον Θεό και όμως κάνουν πολλά καλά έργα. Συχνά ακούω την έξης ερώτηση: «Αυτό δεν είναι αρκετό, δεν θα σωθούν αυτοί οι άνθρωποι με τα καλά τους έργα»; Πρέπει οπωσδήποτε να δώσω την απάντηση. Όχι, δεν θα σωθούν μόνο με τα καλά έργα. Γιατί δεν θα σωθούν; Γιατί έτσι είπε ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός, όταν «επηρώτησε... νομικός, πειράζων αυτόν και λέγων" διδάσκαλε, ποια εντολή μεγάλη εν τω νόμω; ο δε Ιησούς έφη αυτώ: αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εν όλη τη καρδία σου... αυτή εστί πρώτη και μεγάλη εντολή, δευτέρα δε όμοια αύτη: αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Μτ. 22, 35-39).

Αν η πίστη στον Θεό και η αγάπη προς Αυτόν είναι "η πρώτη και σπουδαιότερη εντολή του νόμου" αν η δεύτερη εντολή για την αγάπη προς τον πλησίον πηγάζει απ' αυτή την πρώτη, και αν η αγάπη προς τον πλησίον παίρνει την δύναμή της από την αγάπη προς τον Θεό, τότε αυτό σημαίνει, ότι για να σωθεί κανείς πρέπει με όλη την καρδιά του να αγαπήσει τον Θεό, διότι αυτή είναι η πρώτη και η σπουδαιότερη εντολή του νόμου.»

Βλέπουμε ότι οι Άγιοι δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες του δικού μας εγωισμού όσο αφορά την σωτηρία. Η πίστη, δηλαδή η σχέση στο Χριστό μέσω τών μυστηρίων σώζει τον άνθρωπο και όχι κάποια εξωτερική ή ηθική κατάσταση. Σε πολλά σημεία ο Κύριος αναφέρει «η πίστη σου σεσωκέ σε». Στον πλούσιο νεανίσκο τού ζητά κάτι παραπάνω από την τήρηση του νόμου του, τον καλεί σε σχέση με την φράση «ακολούθει μοι».

Η  πρώτη και  μοναδική εντολή του Θεού, είναι να αγαπήσεις τον Θεό με όλη σου την καρδιά. Όλες οι άλλες είναι αποτέλεσμα της εντολής αυτής. Εντολή πρώτη λέει ο Χριστός "Αγαπήσεις Κύριον τον Θεό σου εξ όλης της ψυχής σου, εξ όλης της καρδίας σου, εξ όλης της ισχύος σου και  εξ όλης της διανοίας σου. Και δεύτερη εντολή, δεύτερη εντολή όμοια με την πρώτη, η οποία  βγαίνει μέσα από την πρώτη είναι το να αγαπήσεις τον πλησίον σου. Τα άλλα όλα είναι αποτελέσματα". Εάν αγαπάς τον Θεό δεν είναι δυνατό  να μην αγαπάς τον πλησίον σου. Ο άνθρωπος που αγαπά τον Θεό ως φυσικό αποτέλεσμα της αγάπης του Θεού έχει την αγάπη εις τον αδελφό του. Για αυτό και αναφέρει ότι η δεύτερη εντολή είναι όμοια με την πρώτη. Αγαπώ τον πλησίον όχι ηθικιστικά ή εξωτερικά αλλά θυσιαστικά ακόμα και να μπορέσω να πάρω τον καρκίνο που έχει και να γίνει δικός μου για να θεραπευτεί ο πλησίον. Διότι στα μάτια τού πλησίον που μπορεί να είναι και ο εχθρός μου βλέπω το δημιούργημα του Θεού και τον ίδιο τον Θεό μέσα από αυτή την συγκλονιστική ύπαρξη που μπορεί να με πολεμά αλλά εγώ την αγαπώ και προσεύχομαι. Διότι γνωρίζω ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι κακός από την φύση του και όλοι έχουν πρόσκληση μετανοίας και σωτηρίας, οπότε μπορεί η δική μου προσευχή να είναι πρόδρομος και βοήθεια σωτηρίας μέσα από ένα θυσιαστικό γεγονός που απορρέει από τη σχέση μου με τον ίδιο τον Χριστό.

Ας διαβάσουμε υποκριτικές φράσεις «καλών ανθρώπων» όπου τελικά η καλοσύνη είναι εξωτερικό γεγονός χωρίς σύνδεση με τον Χριστό και πολλές φορές μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα:

«Είμαι καλός άνθρωπος, αλλά όποιος πειράξει την γυναίκα μου θα τον σφάξω».

«Δεν πείραξα κανέναν, είμαι καλή κοπέλα αλλά έκανα έκτρωση διότι δεν μπορούσα να μεγαλώσω το παιδί οπότε καλύτερα που έγινε έτσι και για μένα και για το παιδί».

«Δίνω ελεημοσύνη όποτε μπορώ, αλλά είμαι στα δικαστήρια με τον αδερφό μου διότι δεν είναι δυνατόν να πάρει όλα τα κτήματα αυτός και Εγώ να μην πάρω τίποτα».

«Της πρόσφερα τα πάντα, αλλά τώρα έπαθε καρκίνο οπότε χωρίσαμε. Πρέπει να κοιτάξω λιγάκι τη ζωή μου»

«Περνάγαμε καλά είχαμε καλή σχέση, αλλά δυστυχώς χρεοκόπησε το μαγαζί που είχε οπότε καλύτερα ο καθένας να τραβήξει τον δρόμο του»

«Ήταν άτεκνη και τελικά χωρίσαμε. Εγώ ήθελα παιδιά  αλλά από την στιγμή που αυτή δεν μπορούσε να κάνει δεν υπάρχει λόγος να είμαστε μαζί και χωρίσαμε»

«Σιγά μην τον παντρευτώ, μπορεί να τον αγαπώ αλλά δεν έχει λεφτά.»

Κάποιος που πραγματικά έχει σχέση με τον Χριστό δεν έχει σχέση με τις παραπάνω φράσεις διότι πολύ απλά δε θα έσφαζε κάποιον αλλά θα προσευχόταν για αυτόν, δε θα έκανε έκτρωση διότι στο έμβρυο βλέπει ολοκληρωμένο άνθρωπο, δε θα διεκδικούσε περιουσία από κανέναν, θα παρακαλούσε να πάρει τον καρκίνο της συντρόφου του, δε θα χώρισε τη σύντροφό του για λόγους ατεκνίας, αλλά θα βάδιζε στο δρόμο της Θέωσης, θα παντρευόταν ακόμα κι αν η μοναδική περιουσία  ήταν ένα παγκάκι.

Απλά πράγματα αδερφοί μου χωρίς Χριστό ο άνθρωπος είναι μια ζωντανή βιολογική οντότητα μια νεκρή ύπαρξη, με Χριστό είναι Άγιος άνθρωπος Ουράνιος  και επίγειος άγγελος. Οπότε δεν έχει σημασία να είμαι απλά ένας ηθικά "καλός άνθρωπος" αλλά Άγιος άνθρωπος για όλους τους ανθρώπους καλούς και κακούς χωρίς συμφέροντα και εγωϊσμούς, αλλά με μετοχή στον Χριστό. Φυσικά η πορεία αυτή περνά μέσα από τα μυστήρια και ιδιαίτερα από το μυστήριο της μετανοίας και εξομολογήσεως.

Ε.Ν.

αναδημοσίευση από oodegr.com

Γ΄ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΝΑΟ ΜΑΣ

Πλήθος ενοριτών και με  Ιεροπρέπεια  τελέσθηκε η Γ’ Στάση των Χαιρετισμών στην Υπεραγία Θεοτόκο,  στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλλιθέας ,  υπο του  Αρχιμ. π. Ειρηναίου Νάκου.  

Παρέστησαν  ο Δήμαρχος Καλλιθέας  κ. Δημήτρης Κάρναβος  μετά των Δημ. Συμβούλων   κ. Ευσταθίου,  κ. Αδαμόπουλο και  κ. Κουτσογιάννη.

Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΑΛΛΩΝΩΝ ΣΤΟ ΝΑΟ ΜΑΣ

Με μεγαλοπρέπεια, εορτάστηκε στον Ιερό μας Ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλλιθέας, η Β’ Κυριακή των Νηστειών,  ημέρα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.

Στη Θεία Λειτουργία Χοροστάστησε  ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος  Σαλώνων και Γ. Διευθυντής της Ε.Κ.Υ.Ο. κ.κ. Αντώνιος, πλαισιούμενος από τον Αρχιμ. Ειρηναίο Νάκο, προιστάμενο του Ναού, Αρχιμ. Σισώη Σκάρκο και Πρωτ. Βασίλειο Χριστοδούλου καθώς και τον Διάκονο Κύριλλο.

Ο Θεοφιλέστατος στον Θείο Λόγο του  αναφέρθηκε στη μνήμη του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά και  στη παραβολή του Παραλύτου.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τελέσθηκε το Μνημόσυνο των  κεκοιμημένων Πατέρων του Ναού Αρχιμ. Νήφωνος Βιντζηλαίου  και Πρωτ. Σταύρου Βιολιδάκη καθώς και των δωρητών.

Αξίζει να σημειωθεί  ότι,  παρόντες ήταν ο  Δημοτικός Σύμβουλος Καλλιθέας και Πρόεδρος των Παιδικών Σταθμών του Δήμου κ. Κωνσταντίνος Ευσταθίου, ο Διευθυντής Προσωπικού της Ε.Κ.Υ.Ο. κ. Διονύσιος  Σταθουλόπουλος και ευλαβείς ενορίτες. 

 Τέλος, ο κ. Αντώνιος ευχαρίστησε τους πατέρες του Ναού, αναφερόμενος στην πολλή αγάπη τους  για την ενορία και τους ενορίτες. 

Εκ του Ναού

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΣΤΟ ΝΑΟ ΜΑΣ

Με μεγαλοπρέπεια και με τη πρέπουσα τάξη, εορτάστηκε στον Ιερό μας Ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλλιθέας, η Α’ Κυριακή των Νηστειών, ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η αναστήλωση των Ιερών Εικόνων.

Στη Θεία Λειτουργία Ιερούργησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νιγηρίας κ. Αλέξανδρος πλαισιούμενος από τον Αρχιμ. Ειρηναίο Νάκο, προιστάμενο του Ναού, Αρχιμ. Βενιαμίν Εζιέμε από την Νιγηρία, Αρχιμ. Σισώση Σκάρκο και Πρωτ. Βασίλειο Χριστοδούλου καθώς και τον Διάκονο Κύριλλο.

Μετά το πέρας της Θ. Λειτουργίας, τελέσθηκε η περιφορά των Ιερών Εικόνων πέριξ του Ναού με αθρόα συμμετοχή ενοριτών κρατώντας ευλαβικά εικόνες από τις οικίες τους.

Προ του «Δι ‘ευχών», ο κ. Αλέξανδρος τόνισε πως πρέπει να αναστηλώσουμε μέσα μας την πραγματική εικόνα του Χριστού, γιατί μόνο όταν πραγματικά πιστέψουμε και νοιώσουμε ότι ο Χριστός είναι Θεός και Άνθρωπος θα μπορούμε να αμειφθούμε για την σωτηρία μας και να επιβιώσουμε.

Ο Προϊστάμενος του Ναού π. Ειρηναίος, ευχαρίστησε τον Σεβασμιώτατο για την παρουσία του επισημαίνοντας στους ενορίτες το μεγάλο έργο της Ιεραποστολής που πραγματώνεται στη Μητρόπολη Νιγηρίας.

Εκ του Ναού

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Κατάκριση

Ἁγίου Δημητρίου τοῦ Ροστὼφ

Λύτρωση ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες σου ποτὲ δὲν θὰ βρεῖς, ὅσο δὲν ἐφαρμόζεις τὴν ἐντολὴ καὶ τὴν προειδοποίηση τοῦ Κυρίου: "Μὴ κρίνετε ἴνα μὴ κριθεῖτε ἐν ὢ γὰρ κρίματι κρίνετε κριθήσεσθε, καὶ ἐν ὢ μέτρω μετρᾶτε μετρηθήσεται ὑμίν" (Ματθαῖος 7. 1-2). Ποτὲ νὰ μὴν κρίνεις, Γιατί ἕνας εἶναι μόνο ὁ Κριτής, ποὺ θὰ κρίνει ζώντας καὶ νεκρούς. Κοίτα μόνο τὸν ἑαυτό σου καὶ τὰ ἔργα σου, γιὰ τὰ ὁποία θὰ κριθῆς. Δὲν βλέπεις πόσες ἁμαρτίες ἔχεις; Πῶς τολμᾶς λοιπὸν νὰ κατακρίνεις τὸν ἄλλον; Μὴν κρίνεις ἂν δὲν θέλεις νὰ κατακριθεῖς. Μὴν κρίνεις, Γιατί εἶσαι κι ἐσὺ ἔνοχός της ἴδιας ἁμαρτίας. "Ἀναπολόγητος εἰ, ὢ ἄνθρωπε, πᾶς ὁ κρίνων ἐν ὢ γὰρ κρίνεις τὸν ἕτερον, σεαυτὸν κατακρίνεις τὰ γὰρ αὐτὰ πράσσεις ὁ κρίνων" (Ρωμαίους 2. 1).

Ἐρεύνησε καὶ καλλιέργησε τὸν ἑαυτό σου, καὶ μὴν ἀσχολεῖσαι μὲ τὰ ξένα ἁμαρτήματα. Δὲν θὰ δώσεις λόγο στὸν Θεὸ γι' αὐτά, ἀλλὰ γιὰ τὰ δικά σου. Σοῦ ζήτησε κανεὶς νὰ παρατηρεῖς καὶ νὰ καταγραφῆς τὶς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων; ἀντίθετα, ἔχεις ὑποχρέωση νὰ παρακολουθεῖς τὴ δική σου πνευματικὴ πορεία: εὐαρεστεῖς τὸν Κύριο; Ἐκτελεῖς τὶς ἐντολές Του; Ἀκολουθεῖς τὰ ἴχνη Του; Μιμεῖσαι τὴ ζωὴ τῶν Ἁγίων; Εἶναι κάθε πράξις, κάθε λόγος, κάθε σκέψις σου ἀρεστὰ στὸν Θεό;

Ποιός, ἀλήθεια, εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία;

Ποιὸς θὰ βρεθεῖ ἀνένοχος; Μήπως ἐσύ; Προφήτης τοῦ Θεοῦ ἦταν ὁ βασιλιὰς Δαβίδ, κι ὅμως ἐβόησε: "Ἐν ἀνομίες συνελήφθην καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησε μὲ ἡ μήτηρ μου" (Ψαλμοὶ 50. 7). Ὁ ἕνας εἶναι ἔνοχος σὲ τοῦτο, ὁ ἄλλος σ' ἐκεῖνο. Ὁ ἕνας στὸ μεγάλο, ὁ ἄλλος στὸ μικρότερο. Ὅλοι ἁμαρτωλοί, ὅλοι ἔνοχοι, ὅλοι ἄνομοι, ὅλοι ἀναπολόγητοι. Ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ὅλοι ἐλπίζουμε στὴ φιλανθρωπία Του. Διότι "οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιον τοῦ Κυρίου πᾶς ζῶν" (Ψαλμοὶ 142. 2). Γι' αὐτὸ μὴν κατακρίνεις αὐτοὺς ποὺ σφάλλουν. Μὴ σφετερίζεσαι τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Μὴ γίνεσαι ἀντίπαλός του Κυρίου, ἀρπάζοντας τὸ ἀξίωμα ποὺ κράτησε γιὰ τὸν ἑαυτό Του. Καὶ μὲ τὰ ἴδια σου τὰ μάτια ἂν δεῖς κάποιον νὰ ἁμαρτάνει, μὴν τὸν καταδικάσεις, μὴν τὸν κακολογήσεις, μὴν τὸν διασύρεις, μὴν τὸν ἐξουθενώσεις. Καταδίκασε τὸν διάβολο ποὺ τὸν ἐξαπάτησε καὶ τὸν ἔριξε στὴν ἁμαρτία. Ἂν ὅμως καταδικάσεις τὸν ἀδελφό σου, θὰ ἐπιβεβαιώσεις τὸν μεγάλο καὶ ἄλογο ἐγωισμό σου. Καὶ πρόσεξε, γιατί θὰ πέσεις κι ἐσὺ στὸ ἴδιο ἁμάρτημα. Κατὰ κανόνα, ὅποιος κρίνει τὸν ἄλλον γιὰ κάτι, πέφτει κατόπιν στὸ ἴδιο. Κάλυψε λοιπὸν σπλαχνικὰ μὲ τὴ σιωπὴ τὸ σφάλμα τοῦ ἀδελφοῦ σου. Κι ἂν μπορεῖς διόρθωσε τὸν μὲ ἀγάπη καὶ ταπείνωση.  Ἂν δὲν μπορεῖς, μεῖνε στὴ σιωπή σου καὶ καταδίκασε τὸν ἑαυτό σου γιὰ τὰ δικά σου ἁμαρτήματα.  Σοῦ ἀρκοῦν αὐτά.

Σοῦ θυμίζω ἕνα περιστατικὸ ἀπὸ τὸ Γεροντικό, καὶ κράτησε τὸ στὴ μνήμη σου: Πῆγε κάποτε ὁ ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Θηβαῖος σὲ κάποιο μοναστήρι. Ἐκεῖ εἶδε ἕναν ἀδελφὸ νὰ σφάλλει καὶ τὸν κατέκρινε. Μόλις ὅμως ἔφυγε καὶ βγῆκε στὴν ἔρημο, παρουσιάσθηκε ἕνας Ἄγγελος Κυρίου, στάθηκε μπροστὰ στὴν πόρτα τοῦ κελιοῦ του καὶ δὲν τὸν ἄφηνε νὰ μπεῖ. Ἐκεῖνος τότε τὸν παρακαλοῦσε νὰ τοῦ ἐξήγηση τὴν αἰτία. Καὶ ὁ Ἄγγελος τοῦ ἀποκρίθηκε: "Ὁ Θεὸς μὲ ἔστειλε νὰ σὲ ρωτήσω: Ποῦ προστάζεις νὰ βάλω τὸν ἀδελφὸ ποῦ ἔκρινες;" Ἀμέσως ὁ ἀββᾶς Ἰσαὰκ κατάλαβε τὸ νόημα τῶν λόγων τοῦ Ἀγγέλου καὶ τοῦ ἔβαλε μετάνοια λέγοντας: "Ἁμάρτησα, συγχώρησε μέ". Ὁ Ἄγγελος τότε τοῦ εἶπε: "Σήκω, σὲ συγχώρησε ὁ Θεός. Καὶ φυλάξου ἀπὸ δῶ καὶ πέρα, νὰ μὴν κρίνεις κανένα πρὶν τὸν κρίνει ὁ Θεός".

Ε.Ν.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΟΛΛΥΒΟΥ

Κόλλυβα ἑτοιμάζουμε τὰ Ψυχοσάββατα  καθὼς καὶ κάθε φορὰ ποὺ θέλουμε νὰ τελέσουμε στὸ Ναὸ ἐπιμνημόσυνη δέηση γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῶν κεκοιμημένων μας προσώπων.  Τὰ κόλλυβα συμβολίζουν τὴν κοινὴ ἀνάσταση τῶν ἀνθρώπων. Δηλαδὴ ὅπως ὁ σπόρος τοῦ σιταριοῦ πέφτει στὴ γῆ, θάβεται καὶ χωνεύεται καὶ σαπίζει χωρὶς ὅμως νὰ φθαρεῖ καὶ στὴ συνέχεια φυτρώνει καλύτερος καὶ ὡραιότερος, ἔτσι καὶ τὸ νεκρὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου θάβεται στὴ γῆ καὶ σαπίζει, γιὰ νὰ ἀναστηθεῖ καὶ πάλι ἄφθαρτο καὶ ἔνδοξο καὶ αἰώνιο. Τὴν ὡραία αὐτὴ εἰκόνα μας δίδει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν Ἅ΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴ (κέφ. 12, στίχοι 35-44). Τὴν ἴδια εἰκόνα γιὰ τὴν Ἀνάστασή Του χρησιμοποίησε καὶ ὁ Χριστὸς (εὐαγγέλιο Ἰωάννη, κέφ. 12, στίχ. 24).

Τὸ κόλλυβο εἶναι βρασμένο σιτάρι καὶ καθιερώνεται ὡς σύμβολο τοῦ ἀνθρώπινου σώματος, ἐπειδὴ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα τρέφεται καὶ αὐξάνει μὲ τὸ σιτάρι καὶ ὅπως μας λέει ὁ μακάριος Παῦλος στὴν πρὸς Κορινθίους Ἀ’ ἐπιστολὴ (κεφάλαιο 16): «Ἐκεῖνο ποὺ ἐσὺ σπέρνεις δὲν ζωογονεῖται, ἐὰν πρῶτα δὲν πεθάνει», καὶ τοῦτο, γιατί θάβεται στὴ γῆ τὸ νεκρὸ σῶμα καὶ σαπίζει, ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει καὶ μὲ τὸ σπυρὶ τοῦ σιταριοῦ. Ἀπ’ αὐτή, λοιπόν, τὴν παρομοίωση πῆρε τὴν ἀφορμὴ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ τελεῖ τὰ ἀποκαλούμενα κόλλυβα, τόσο αὐτὰ ποὺ προσφέρονται στὶς ἑορτὲς τῶν ἁγίων, ὅσο καὶ αὐτὰ ποὺ προσφέρονται στὰ μνημόσυνα τῶν κεκοιμημένων ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν μας.

Ὁ δεύτερος λόγος γιὰ τὸν ὅποιο βράζουμε τὸ σιτάρι εἶναι, γιὰ νὰ φανερώνεται μὲ τὸ βράσιμο ἡ διάλυση καὶ ἡ φθορὰ τῶν σωμάτων τῶν κεκοιμημένων, τῶν ὁποίων σύμβολα εἶναι τὰ κόλλυβα. Καὶ ὅπως τὸ βρασμένο σιτάρι δὲν μπορεῖ βέβαια νὰ βλαστήσει μὲ φυσικὸ τρόπο, μπορεῖ μὲ ὑπερφυσικό, δηλαδὴ μὲ τὴν ἄπειρη δύναμη τοῦ Θεοῦ, ὁ ὅποιος μπορεῖ νὰ πραγματοποιήσει τὰ πάντα, ἔτσι παρομοίως καὶ τὰ νεκρὰ σώματα, τὰ ὅποια ἔχουν διαλυθεῖ στὰ μέρη ἀπὸ τὰ ὅποια συναρμόσθηκαν, δὲν μποροῦν βέβαια μ’ φυσικὸ τρόπο νὰ ἀναστηθοῦν καὶ νὰ ξαναζωντανέψουν, μὲ ὑπερφυσικὸ ὅμως τρόπο, δηλαδὴ μὲ τὴν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, μποροῦν.  Γί΄ αὐτὸ ὅλοι ὁμολογοῦμε ὅτι ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν εἶναι ἔργο ποὺ ξεπερνᾶ ὅλους τους ὅρους τῆς φύσεως.

Ἡ καθιέρωση ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία εἰδικῶν τελετῶν καὶ προσευχῶν ὑπὲρ «μακαρίας μνήμης καὶ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν» τῶν ἐν Χριστῷ κοιμηθέντων, ἐκ μέρους τῶν ζώντων ἀκόμη ἀδελφῶν τους, ὀφείλεται σὲ δογματικοὺς λόγους, ἀλλὰ καὶ λόγω κληρονομιᾶς προχριστιανικῶν θρησκευμάτων. Μὲ αὐτὰ ὑποβάλουμε αἴτηση χάριτος γιὰ τοὺς κεκοιμημένους μας στὸν δίκαιο Κριτή, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς εἶναι φιλάνθρωπος καὶ ἡ τελικὴ κρίση ἀκόμη δὲν ἔγινε. Κατὰ τὴν τελετὴ τῆς σχετικῆς ἱεροπραξίας ὁ ἱερέας εὔχεται ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων (προσευχές), ἐνῶ οἱ συγγενεῖς, τρώγοντας τὰ κόλλυβα μὲ τὸ σχετικὸ κέρασμα ἢ τὸ γεῦμα ποὺ συνήθως προσφέρεται (ἐλεημοσύνες), εὔχονται· «Ὁ Θεὸς νὰ τὸν ἀναπαύσει».

 Συγκεκριμένα τοὺς κεκοιμημένους μας τοὺς βοηθᾶμε·

 Πρώτον μὲ προσευχές·

(ἅ) μὲ τὴν εὐχή, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ἀνάπαυσε τὸν ἣ τοὺς δούλους σου…,

(β) μὲ τὸ πρόσφορο -ἕτοιμο ἢ ζυμωτό- ποὺ τὸ πᾶμε στὸν ναὸ μὲ τὰ ὀνόματα τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων

(γ) μὲ τὰ κόλλυβα –τὰ τρισάγια ἢ τὰ μνημόσυνα,

(δ) μὲ τὴ συμμετοχή μας σὲ σαρανταλείτουργα καὶ

(ἔ) μὲ ἰδιαίτερες (ὄχι ἰδιωτικές) Θεῖες Λειτουργίες καὶ σωστὴ συμμετοχή μας σ’ αὐτές.

Δεύτερον τοὺς βοηθᾶμε μὲ ἐλεημοσύνες· Πρόκειται γιὰ τὴν βοήθεια ποὺ προσφέρει ὁ πιστὸς στὸν Θεὸ (στὸ παγκάρι τοῦ ναοῦ γιὰ τὸ κερί, χρήματα γιὰ τὸ κτίσιμο τοῦ ναοῦ, συμμετοχὴ στὴν ἁγιογράφηση τοῦ ναοῦ κλπ.) καὶ στὸν ἄνθρωπο (σὲ πτωχούς, ἱδρύματα, φιλανθρωπικοὺς συλλόγους, γραφεῖα ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς κεκοιμημένους μας).

Χρόνος τῶν μνημοσύνων·

Ἡ διάκριση τῶν Μνημόσυνων σὲ «τρίτα», «ἔνατα» κτλ εἶναι παλαιότατη καὶ ἀπαντᾶ στὶς Ἀποστολικὲς Διαταγές. Τὰ «τριήμερα» ποὺ κάνουμε μετὰ τὸ θάνατο τοῦ ἀνθρώπου μας, τελοῦνται κατὰ τὸν τύπο τῆς Ἁγίας Τριάδας καὶ διὰ τὸν τριημέρως ἐγερθέντα Χριστό, τὸν ὁποῖο παρακαλοῦμε νὰ ἀναπαύσει τὸν κοιμηθέντα μετὰ δικαίων. Τὰ ἐννιάμερα μνημόσυνα τελοῦνται ἐπειδὴ στὶς ἐννέα ἡμέρες ἀρχίζει νὰ διαλύεται ὁ κοιμηθεῖς «εἰς τὰ ἐξ ὢν συνετέθη» καὶ παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ νὰ τὸν συγκαταριθμήσει μὲ τὰ ἐννέα ἄυλα τάγματα τῶν Ἀγγέλων. Τὰ σαραντάμερα ἢ τεσσαρακονθήμερα τελοῦνται ἐπειδὴ τὴν τεσσαρακοστὴ ἡμέρα λαμβάνεται ἡ ἀπόφαση γιὰ τὸν κοιμηθέντα καὶ ἀπέρχεται ὅπου κρίνει ὁ φιλάνθρωπος Θεὸς (ἐκ δεξιῶν ἢ ἐξ ἀριστερῶν) ἀνάλογα μὲ τὴ ζωή του. Ἐκτὸς αὐτῶν τῶν μνημόσυνων κάνουμε τὰ τρίμηνα, ἑξάμηνα, ἐννιάμηνα καὶ τὰ ἐτήσια. Μποροῦμε ὅμως καὶ ὅποτε θέλουμε νὰ κάνουμε κόλλυβα, ὁποιαδήποτε ἡμέρα τῆς ἑβδομάδας, ἐφ’ ὅσον θέλουμε νὰ φροντίσουμε συχνότερα τὰ προσφιλῆ μας κεκοιμημένα πρόσωπα.  Τὰ μνημόσυνα τελοῦνται κανονικὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου ποὺ εἶναι ἡμέρα τῶν κεκοιμημένων, ἐνῶ τὶς καθημερινὲς τελοῦνται τρισάγια.

Τὶς Κυριακές, κανονικά, δὲν τελοῦνται μνημόσυνα ἐπειδὴ εἶναι ἡμέρα ἀναστάσεως. Καὶ ἂν γίνονται κάποια γίνονται κὰτ  οἰκονομίαν

Ἐπειδή παρατηροῦνται συγχύσεις, διευκρινίζεται ὅτι τά Ψυχοσάββατα εἶναι δύο. Τῆς Ἀπόκρεω καί τῆς Πεντηκοστῆς.

Μνημόσυνα τελοῦνταν καθ’ ὅλο τό ἔτος, ἐκτός τῶν ἑξῆς ἡμερῶν :

Ἀπό τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου μέχρι καί τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ

Ἀπό τῆς 25ης Δεκεμβρίου μέχρι καί τῆς 6ης Ἰανουαρίου

Τήν Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς καί τήν 15η Αὐγούστου .

Μνημόσυνα δέν τελοῦνται, ἐπίσης, κατά τίς ἡμέρες ὅπου δέν τελεῖται τελεία Θεία Λειτουργία.  Τέτοιες περιπτώσεις εἶναι οἱ ἡμέρες τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς (πλήν Σαββάτου, Κυριακῆς καί τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου).

 Ἐπίσης, Θεία Λειτουργία δέν τελεῖται κατά τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή τῆς Ἑβδομάδος τῆς Τυροφάγου.  Ἐπίσης, καλόν εἶναι νά ἀποφεύγωνται, γιά πρακτικούς λόγους, κατά τίς Δεσποτικές καί Θεομητορικές ἑορτές καί κατά τήν πανήγυρι τοῦ Ναοῦ.

Ἀρχιμ. Εἰρηναῖος