 |
Αρχιεπίσκοπος Τιβεριάδος Αλέξιος |
(...)Η ανάλυση της θέσεως των Ορθοδόξων για τη βία στη Γάζα και στο Ισραήλ δεν είναι εύκοληi.
Πρέπει να έχει κανείς κατά νου πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που επηρεάζουν μια τέτοια θέση, την σύνθετη φύση των Ορθόδοξων κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή γενικά, τις διάφορες κοινωνικές θέσεις των πνευματικών ηγετών και του ποιμνίου κ.λπ.
Πρώτα απ’ όλα, ενώ η πλειοψηφία του κλήρου που κατέχει τις ανώτατες θέσεις στην Ορθόδοξη Εκκλησία των Ιεροσολύμων είναι ελληνικής καταγωγής και υπηκοότητας, η πλειοψηφία των λαϊκών και των ενοριακών κληρικών είναι ντόπιοι, διασκορπισμένοι σε όλους τους Αγίους Τόπους, για τους περισσότερους από τους οποίους τα αραβικά είναι η μητρική τους γλώσσα.
Αυτό οδηγεί στην αναπόφευκτη ανάγκη η Εκκλησία των Ιεροσολύμων να είναι προσεκτική στις δηλώσεις της και να γνωρίζει το συγκεκριμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο ακούγονται και ερμηνεύονται τα λόγια της.
Δεύτερον, οι χριστιανοί αποτελούν σήμερα μειοψηφία του πληθυσμού στη Μέση Ανατολή γενικά. Αυτό σημαίνει ότι οι συγκεκριμένες Εκκλησίες πρέπει να προσαρμόζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, να διατηρούν καλές σχέσεις με τις γύρω θρησκευτικές αρχές, οι οποίες συχνά διαπλέκονται με τις πολιτικές.
Σημαίνει επίσης ότι πολύ συχνά πρέπει να κάνουν κοινές δηλώσεις για να ακουστούν.
Τρίτον, η Ορθοδοξία συνήθως προσπαθεί να βρίσκεται σε αρκετά στενή σχέση με τις κρατικές αρχές, κάτι που δεν είναι τόσο απλό στη Μέση Ανατολή, όπου οι δικαιοδοσίες συχνά δεν συμπίπτουν με τα πολιτικά σύνορα και πολλές φόρες καλύπτουν πολλά εντελώς διαφορετικά, αν όχι εχθρικά μεταξύ τους, κράτη.
Έτσι, δεν υπάρχει κανένας πραγματικά συνήθης δεσμός Εκκλησίας-Έθνους ή Εκκλησίας-Κράτους που περιμένει κανείς να δει στις παραδοσιακά Ορθόδοξες χώρες.
Αυτό καθιστά τις κρίσιμες αποφάσεις για τους εκκλησιαστικούς θεσμούς ιδιαίτερα περίπλοκες και οι συμφωνίες που συνάπτουν συχνά έχουν ευμετάβλητο και όχι πολύ δημόσιο χαρακτήρα.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι στους Αγίους Τόπους, σήμερα δεν συναντά κανείς μόνο την Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία των Ιεροσολύμων με την κυρίως ελληνική ιεραρχία και το κυρίως αραβόφωνο ποίμνιο. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που προέρχονται από τις παραδοσιακά Ορθόδοξες χώρες, είτε πρόκειται για ξένους εργάτες, είτε για Ισραηλινούς επαναπατρισθέντες, είτε για παντρεμένους με ντόπιους και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης.
Ορισμένοι από αυτούς αποτελούν κοινότητες εντός της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων. Άλλοι δεν συνδέονται άμεσα με αυτήν, αλλά συμμετέχουν στη λατρεία της, καθώς και στις ακολουθίες των αποστολών άλλων Τοπικών Ορθόδοξων Εκκλησιών που υπάρχουν στους Αγίους Τόπους.
Ωστόσο, οι απόψεις αυτών των διαφόρων ομάδων συχνά διαφέρουν από τις επίσημες απόψεις των εκκλησιαστικών θεσμών και εξαρτώνται από τις προσωπικές τους απόψεις και αφοσιώσεις, τον τόπο διαμονής, την εκπαίδευση, την εμπειρία κ.λπ.
Οι απόψεις τους δεν μπορούν να εκφραστούν από κανένα μεμονωμένο πρόσωπο ή θεσμό.
Μέσα από αυτή την πολύπλευρη οπτική, θα μπορούσε κανείς να πλησιάζει να κατανοήσει τη θέση των Ορθοδόξων για τα γεγονότα στη Γάζα.
Πρόκειται για μια κοινή δήλωση των Πατριαρχών και των Αρχηγών των Εκκλησιών της Ιερουσαλήμ. Καταδικάζει τη βία γενικά, χωρίς να επιλέγει καμία πλευρά και λαμβάνοντας υπόψη τις προαναφερθείσες δυσκολίες.
Είναι ίσως η καλύτερη δήλωση που θα μπορούσε κανείς να ελπίζει να κάνει στη Μέση Ανατολήii: “Καταδικάζομεν ἀπεριφράστως πᾶσαν ἐνέργειαν, ἡ ὁποία στοχεύει εἰς ἀμάχους, ἀνεξαρτήτως ὑπηκοότητος, ἐθνικότητος καί πίστεως αὐτῶν”.
Μια τέτοια δήλωση δεν είναι μόνο πολιτικά ασφαλής, αλλά είναι επίσης βαθιά Χριστιανική. Ταυτόχρονα, όμως, είναι μια δήλωση που μπορεί να γίνει σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο της ιστορίας αυτής της ισραηλινό-παλαιστινιακής σύγκρουσης. Κάνει επίσης κάποιες νύξεις για τους δυσκολίες που περάσουν οι Χριστιανικές κοινότητες στους Αγίους Τόπους.
Η δεύτερη δήλωσηiiiήταν επίσης κοινή και δημοσιεύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2023. Ήδη εδώ μπορεί κανείς να δει τη μετατόπιση προς μια πιο συγκεκριμένα πλαισιωμένη ρητορική, από δω και πέρα όλες οι αντιδράσεις συνδέονται με τα συγκεκριμένα γεγονότα και όχι με αυτή την αιώνια σύγκρουση γενικά.
Λίγες ημέρες αργότερα εμφανίζεται μια νέα κοινή δήλωσηiv, στην οποία καταγγέλλεται η φοβερή επίθεση, “ἡ ὁποία διεδραματίσθη εἰς τόν περίβολον τοῦ Ἀγγλικανικοῦ Ἐπισκοπικοῦ Νοσοκομείου Al Ahli εἰς τήν Γάζαν”.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι και εδώ, όπως και προηγουμένως, όλη η υποστήριξη και η συμπάθεια στρέφονται προς όλους τους αμάχους.
Είναι επίσης απαραίτητο να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι όσο μικρό και αν είναι το ποίμνιο τους στη Γάζα και στα παλαιστινιακά εδάφη γενικότερα, αισθάνονται την ανάγκη να το υποστηρίξουν πρώτα απ’ όλα.
Ενώ γίνονται τα ανεπιθύμητα θύματα της απάντησης του Ισραήλ στις επιθέσεις της Χαμάς, οι Χριστιανοί της Γάζας ζουν σε ένα αρκετά εχθρικό περιβάλλον και είναι πάντα ύποπτοι από τους γείτονές τους ως πιθανοί προδότες.
Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί μια ξεχωριστή δήλωση του Πατριαρχείου Ιεροσολύμωνv. Συνδέεται με τα θύματα μεταξύ της Ορθόδοξης Χριστιανικής κοινότητας στη Γάζα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Τιβεριάδος Αλέξιος έχει διορισθεί Πατριαρχικός Επίτροπος στη Γάζα το 2001. Από την αρχή της τρέχουσας φάσης της σύγκρουσης και ακόμη και τώρα ο Αρχιεπίσκοπος Αλέξιος παραμένει συνεχώς με τους ενορίτες του Ελληνορθόδοξου Ναού του Αγίου Πορφυρίου στη Γάζα (και όλους τους άλλους που αναζητούν καταφύγιο σε αυτό) εντός του χώρου του ναού, προσεύχεται μαζί τους και τους στηρίζει σε αυτές τις σκοτεινές στιγμές.
Οπότε, η σθεναρότερη καταδίκη “γιά τήν Ἰσραηλινήν ἀεροπορικήν ἐπιδρομήν, ἡ ὁποία ἔπληξε τόν ἐκκλησιαστικόν χῶρον αὐτοῦ εἰς τήν πόλιν τῆς Γάζης”, η οποία εκφράστηκε από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων στις 19 Οκτωβρίου 2023, δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη, ούτε να αμφισβητείται ή να μη γίνεται σεβαστή.
Αν και σύμφωνα με την επίσημη θέση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων(IDF) το Ισραήλ στοχεύει μόνο ''τρομοκράτες'', αθώοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών στη Γάζα, εξακολουθούν να γίνονται θύματα του πολέμουvi.
Ενώ μπορεί κανείς να κατηγορήσει τη Χαμάς για θανάτους και δεινά ανθρώπων που ζουν τόσο στο Ισραήλ όσο και στη Γάζα, δεν μπορεί επίσης να επιβάλει αυτή την άποψη στα θύματα της σύγκρουσης, καθώς οι ζωές τους εξακολουθούν να βρίσκονται σε επικίνδυνο.
Oι Εκκλησίες δεν υποστηρίζουν τη Χαμάς και τους μαχητές της με κανέναν τρόπο και σε καμία στιγμή. Έχοντας όμως τις δικές τους περίπλοκες εμπειρίες με τις ισραηλινές και παλαιστινιακές αρχές ανέπτυξαν μια γενική δυσπιστία απέναντι στις επίσημες δηλώσεις του Ισραήλ, η οποία τους κάνει να αποδέχονται πιο εύκολα τις δηλώσεις που προέρχονται από τη Γάζα.
Συνοψίζοντας, είναι προφανές ότι, όπως όλες οι άλλες Χριστιανικές κοινότητες στη Μέση Ανατολή, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων καταδικάζει πάντοτε οποιαδήποτε βία, χωρίς να παίρνει θέση σε καμία πλευρά. Ταυτόχρονα, έχοντας επίγνωση των πολλαπλών κινδύνων στους οποίους εκτίθενται οι κοινότητές τους, πρέπει να είναι πολύ προσεκτικό στην έκφραση της θέσης του.
ΠΗΓΕΣ
iβλ.Hieromonk Athanasius (Bukin), Ι. Α. (2023, November 2). Τι δε περί “τῶν ᾠδῶν Σιών” (Ψαλτ. 136:3)? Public Orthodoxy (Δημόσια Ορθοδοξία). Retrieved November 4, 2023, from https://publicorthodoxy.org/el/2023/11/02/what-about-the-songs-of-zion/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου