Η ραγδαία και συνεχής αύξηση της γνώσης και της πληροφορίας, παρά τις ευκαιρίες που µας παρέχει και την πρόοδο που σηµατοδοτεί, εµπεριέχει και τον εν ενεργεία κίνδυνο διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων. Για το λόγο αυτό, η διασφάλιση δυνατότητας πρόσβασης όλων στην πληροφορία και τη γνώση επιβάλλει την αναγκαιότητα παροχής ίσων ευκαιριών µάθησης. Επιπρόσθετα, οι συνεχείς ανακαλύψεις και καινοτοµίες στα διάφορα πεδία της επιστήµης και της τεχνολογίας επιφέρουν συνεχή αναθεώρηση της γνώσης, γεγονός που εξαναγκάζει τόσο τα άτοµα όσο και τις κοινωνίες να υιοθετούν πρακτικές δια Δίου Μάθησης.
Ταυτόχρονα, τα φαινόµενα της διεθνοποίησης του πολιτισµού και της παγκοσµιοποίησης της οικονοµίας, σε συνδυασµό µε τη «µείωση» των αποστάσεων συντελούν στη δηµιουργία κοινωνικού περιβάλλοντος µε ποικιλία πολιτισµικών, γλωσσικών, εθνοτικών και κοινωνικοοικονοµικών χαρακτηριστικών.
Γι΄ αυτό πρέπει να ελαχιστοποιηθεί αφενός το ενδεχόµενο της επιβολής ενός µονοδιάστατου πολιτισµικού µοντέλου και αφετέρου η ενίσχυση φαινοµένων φοβίας και ποικίλου ρατσισµού. Καθίσταται ωστόσο επιτακτική η ανάγκη να ενισχυθούν αποτελεσµατικά οι µαθησιακές και κοινωνικοποιητικές λειτουργίες του σχολείου, ώστε να διαµορφωθεί ένα ισχυρό σχολικό παιδαγωγικό περιβάλλον.
Η αίθουσα και η σχολική τάξη δεν θα πρέπει να αντικατασταθούν από την ψηφιακή τηλεδιάσκεψη. Η οθόνη του υπολογιστή δεν μπορεί και δεν πρέπει να ανατρέψει την ανθρώπινη φυσική παρουσία ούτε την ουσιαστική επικοινωνία.
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν αντικαθιστά τη φυσική παρουσία δασκάλου και μαθητών σε μια αίθουσα. Αξιοποιείται όταν υπάρχουν υποκειμενικές ή/και αντικειμενικές δυσκολίες στη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αξιοποιείται όταν δίνει λύσεις σε προβλήματα προσβασιμότητας και φυσικών αποστάσεων. Σε φυσιολογικές συνθήκες οι μαθητές / φοιτητές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα επιλογών στη μορφή της εκπαίδευσης που θα ακολουθήσουν. Η καθολική προσφυγή στα ψηφιακά μέσα μειώνει σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες της σύγχρονης παιδαγωγικής και την απαραίτητη αλληλεπίδραση που υπάρχει μεταξύ του διδάσκοντα και των μαθητών / φοιτητών. Στην περίπτωση αυτή τα ψηφιακά μέσα προσφέρουν οφέλη στον ιδιωτικό ή κρατικό φορέα παροχής εκπαίδευσης μόνο με όρους οικονομικούς.
Η αίθουσα και η σχολική τάξη δεν θα πρέπει να αντικατασταθούν από την ψηφιακή τηλεδιάσκεψη. Η οθόνη του υπολογιστή δεν μπορεί και δεν πρέπει να ανατρέψει την ανθρώπινη φυσική παρουσία ούτε την ουσιαστική επικοινωνία.
Εν τούτοις, λέγεται ότι από δύσκολες καταστάσεις βγαίνει πάντα κάποιο όφελος. Η πανδημία φαίνεται πως επιβεβαιώνει αυτή την ρήση στον χώρο της εκπαίδευσης. Είναι αλήθεια ότι αυτή η μεγάλη για όλους μας δοκιμασία και οι πρωτόγνωρες καταστάσεις στις οποίες όλοι κληθήκαμε εξαίφνης να προσαρμοστούμε, να προσαρμόσουμε όλοι την καθημερινότητά μας, έδωσε την ευκαιρία να μετρήσουμε τις στάσεις, να εκτιμήσουμε καταστάσεις, να αναθεωρήσουμε εκτιμήσεις, αλλά και να επαναπροσδιορίσουμε αξίες, να προβληματιστούμε για όσα θεωρούσαμε ως δεδομένα για εαυτούς και αλλήλους.
Ο χώρος της Εκπαίδευσης αποτέλεσε χώρο επιβεβαίωσής τους. Οι, (συχνάκις) αμφισβητούμενοι για την ετοιμότητα και την διάθεσή τους να «ξεβολευτούν» όταν αυτές οι συνθήκες το απαιτούν, δημόσιοι εκπαιδευτικοί λειτουργοί έδωσαν αποστομωτικές αλλά και πολύ συγκινητικές απαντήσεις. Προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριές τους να μην συνεχίσουν να παραμένουν σε μια εκπαιδευτική απραξία, αγκάλιασαν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τόσο την σύγχρονη, όσο και την ασύγχρονη, κινητοποιώντας δημιουργικά – στο βαθμό που η ίδια η εξ αποστάσεως εκπαίδευση επέτρεπε – όλα τα παιδιά.
Στον παιδαγωγικό σχεδιασμό της εξ αποστάσεως Εκπαίδευσης είδαν ότι πρέπει να συμπεριλαμβάνεται τόσο η ασύγχρονη όσο και σύγχρονη εκπαίδευση. Η ασύγχρονη συνδέεται άμεσα με το εκπαιδευτικό υλικό ενώ η σύγχρονη εκπαίδευση υποστηρίζει το υλικό και την επικοινωνία και αξιοποιείται από αυτή. Ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός που είναι απαραίτητος έγινε με παιδαγωγικούς όρους και ιδιαίτερα το ειδικά διαμορφωμένο υλικό που θα αφορά δραστηριότητες εμπλοκής των μαθητών που θα υλοποιηθούν από όλη την ομάδα. Με αυτούς τους τρόπους αναδεικνύεται η διαφορά της επικοινωνίας από τη διδασκαλία και μάθηση και η διαφορά του περιεχομένου από το μέσον.
Πάνω απ’ όλα όμως αναδεικνύεται η διαφορά της πληροφορίας από τη γνώση. Δηλαδή, διεφάνη ότι το ζητούμενο σε όλες τις δομές εκπαίδευσης είναι οι μαθητές να μετουσιώσουν την πληροφορία σε γνώση. Έτσι μόνο θα έχουμε μια αποτελεσματική Εκπαιδευτική διαδικασία.
Η πανδημία αυτή έστειλε μηνύματα προς την κοινωνία και την Πολιτεία εγρήγορσης και άμεσης ανάγκης καλύτερης οργάνωσης των υποστηρικτικών Εκπαιδευτικών δομών.
Μηνύματα με γνωστό καθόλα περιεχόμενο: ότι πολλά παιδιά δεν έχουν καν πρόσβαση στις διαδικτυακές υπηρεσίες. Ότι δεν διαθέτουν καν τον απαραίτητο εξοπλισμό. Ότι αρκετά σχολεία δεν διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές γρήγορης πρόσβασής τους στο διαδίκτυο σ’ αυτή την διαδικτυακή εποχή! Ότι αρκετές υποδομές σε επίπεδο Πανελλαδικό είναι έτοιμες να καταρρεύσουν, όταν δεχτούν πίεση. Ότι το κλείσιμο των σχολείων έχει επακόλουθες κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά και στους εφήβους κι είναι κρίσιμο ζήτημα. Οι επιπτώσεις είναι περισσότερο εμφανείς στα παιδιά των χαμηλότερων κοινωνικοοικονομικών στρωμάτων που βασίζονται στο σχολείο για τις εκπαιδευτικές, διατροφικές και υγειονομικές τους ανάγκες. Ειδικά σε περιπτώσεις έλλειψης γονικής υποστήριξης δημιουργούνται μεγάλες ανισότητες στην παροχή εκπαιδευτικών παροχών.
Η πανδημία ανέδειξε το σημαντικό ρόλο του σχολείου στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κοινωνικοποίηση των παιδιών. Με τους μαθητές στο σπίτι, η σχολική κοινότητα απουσιάζει και η επαφή μέσω του διαδικτύου δε μπορεί να υποκαταστήσει τη διά ζώσης. Τα παιδιά απουσιάζουν από το φυσικό χώρο όπου μπορούν να μοιραστούν τα ενδιαφέροντα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Η κοινωνική και συναισθηματική μάθηση αποτελεί στους νέους ανθρώπους σημαντική συνιστώσα για την εξέλιξη της προσωπικότητας τους.
Η πανδημία αυτή δίνει την ευκαιρία για επαναξιολόγηση του σχολείου που ονειρευόμαστε για τα παιδιά μας. Δηλαδή, ένα σχολείο που η θα είναι μαθητο-κεντρικό, με διδακτική μεθοδολογία, με εξατομικευμένη προσέγγιση και ανάπτυξη των δεξιοτήτων. Κι ότι υγειονομικοί, παιδαγωγοί και ψυχολόγοι πρέπει να υποστηρίξουν το έργο των δασκάλων και καθηγητών γιατί η σωστή εκπαίδευση είναι συνώνυμη της ατομικής, κοινωνικής, κι οικονομικής υγείας.
ΒΟΗΘΗΜΑ
περ.«I-TEACHER»-τ. 23–ΙΟΥΛΙΟΣ 2020, ISSN1792-41462, στο:http://www.i-teacher.gr/files/23o_teyxos_i_teacher_7_2020.pdf , 2-8-2020.
περ. «Αγωγής Λόγος Φίλιος», Ελληνικός Παιδαγωγικός Κόσμος Άτυπης Επιμόρφωσης Δασκάλων, φ. 4, Οκτώβριος 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου