Ένας Καβαφικός Καββαδίας στην γειτονία μας: ΙΩΣΗΦ ΣΑΡΕΙΔΑΚΗΣ

Ο Ιωσήφ Σαρειδάκης, με τη τρίτη του αυτή ποιητική συλλογή με τίτλο «Οι κορμοράνοι του Μακάου», αδιαμφισβήτητα αποδεικνύει τη σταθερά ανοδική του πορεία στην ποίηση. 

Τα ποιήματα αυτής της συλλογής αφήνουν τον αναγνώστη με ένα μυαλό που σφυροκοπά και με μία ψυχή επαναστατημένη. 

Αποδεικνύουν ότι ο μόνος αξιόπιστος συνταξιδιώτης, ο μόνος στον οποίο πραγματικά μπορείς να βασιστείς είναι ο αληθινός εαυτός σου.

Αλμυροδεμένα ποιήματα, λέξεις και θάλασσες αλαργινές, μιας ναυ­τοσύνης πλούσιας σε εμπειρία και γνώση. 

Και έρχεται μετά η θαλασσογραφία, ο θαυμαστός θαλάσσιος πλούτος δια χειρός του ποιητή, να υπερβεί τη γλωσσική περιοχή με τρόπο γλυκερό, να γεμίσει όλες τις αισθήσεις, όραση, ακοή, αφή και γεύση ώστε να τις ολοκληρώσει σε ένα ταξίδι του νου που λαμβάνει σάρκα και οστά.

Ο ποιητής Ιωσήφ Σαρειδάκης κατορθώνει να μεταφέρει τον αναγνώστη-θεατή σε κόσμους όπου η θάλασσα και ο ορίζοντας γίνονται πραγματικά ένα. Η διαδρομή διαμορφώ­νει την πραγματικότητα. Το ύφος των στιχουργημάτων εί­ναι καββαδικά προσομοιασμένο, άλλα η γλώσσα του συγ­γραφέα είναι απόλυτα και μοναδικά δική του.

Εξαιρετικός γλωσσοπλάστης και εικονοπλάστης, προσδίδει μέτρο, μουσικότητα και λυρισμό σε κάθε λέξη και σε κάθε του στίχο. 

Ο υποψήφιος συνταξιδιώτης παρασύρεται στη θάλασσα των συναισθημάτων και των ταξιδιών του ποιητή - εικαστι­κού και καπετάνιου Ιωσήφ Σαρειδάκη και μετοικεί σε μέρη απάτητα, μεταμορφώνεται ο ίδιος σε έναν ποιητικό χαρα­κτήρα. 

Κάθε τόσο ο αναγνώστης μεταπηδά πίσω στο χρόνο σε μία μυθική πραγματικότητα. Ο ποιητής σαν άλλος Νώε  χτίζει και ο αναγνώστης σαν άλλος Ιωνάς από την κοιλιά του σιδερένιου κήτους κηρύσσει. Με εξαίσια ποιητική άνε­ση αυτή η πραγματικότητα μυθοποιείται.

                                               

                ΚΑΠΟΥ ΣΤΗ ΔΥΣΗ

<<Έσμιξα μ’ έναν φίλο σ’ ένα ταξίδι στην Αμερική, 

λόγο αβαρίας μείναμε μέρες σ’ εκείνο το λιμάνι, 

δεν θα ξεχάσω ποτέ του κόσμου εκείνου το χαρμάνι, 

Σάββατο βράδυ σε έναν δρόμο με μια εικόνα τραγική.

Θρυμματισμένα όνειρα σε μια σακούλα πλαστική, 

καράβι το πεζοδρόμιο στης παραίσθησης ταξίδια, 

σώματα απ’ την ουσία, στην άκρη με σαρίδια, 

του δρόμου η όψη όνειδος και η οσμή φρικτή.

Αλλοι μποτζάρουν και λες θα πέσουν κατά γη, 

άλλοι χορεύουν με σπασμούς σαν κολασμένοι, 

άλλοι σαν να φιλούν τα γόνατα τους παγωμένοι, 

κι άλλοι στο πεζοδρόμιο ξαπλωμένοι σαν νεκροί. 

Όλοι μοιάζουν στη δικής τους ράμπα πρωταγωνιστές, 

σ’ ένα έργο γραμμένο, σε μέτρο τραγωδίας 

κι εμείς όλοι θεατές της ανάλγητης τούτης κοινωνίας, 

τραβάμε φωτογραφίες των ηρώων, αναμνηστικές>>.

Από τη Λήμνο μέχρι την Κρήτη αχαλίνωτος ο νους του ποιη­ τή, έμπλεος με πλούσια εικονοπλασία, μας μεταφέρει το ελληνικό αρχαίο πνεύμα ανέσπερο. Μα υπερεθνικός όπως είναι, και οικουμενικός, κυρίως όμως βαθύτατα ανθρωπι­ στικός ο λόγος του Ιωσήφ Σαρειδάκη ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και μεταλαμπαδεύει το φως της Ρωμιοσύνης στα πέρατα του κόσμου. 

  “Πορείες μακρινές θα χαράξω, 

   στους κόσμους των αστερισμών θα χαθώ, 

   στης Ανδρομέδας σοκάκια να κάνω σεργιάνι, 

    στον άπλετο χώρο, εκεί που γεννιέται το φως. ”

   “Σίκινος, Σίφνος, Σέριφος, της Αμοργού η Ααγκάδα, 

 Κάσος, Κύθνος, Κίμωλος, παιδιά ενός Θεού, 

         Ανάφη και Φολέγανδρος στο φως του ήλιου αντάμα, 

          των Μακάρων τα νησιά είναι εδώ, μην ψάχνεται αλλού. ”

Ο ερωτισμός ξεχειλίζει από τη ζωή μέχρι τη θάλασσα για να καταλήξει στη γυναικεία φλόγα. Ερωτισμός που διαχέει κά­θε λέξη και την θεώνει αποδίνοντας σχήμα και μορφή υπε­ράνθρωπη, Νιτσεϊκή. Γιατί η καρδιά και η γραφή του ποιη­τή Ιωσήφ Σαρειδάκη έχει ως πυρήνα την υπέρβαση, την α­κατάβλητη δύναμη του ανθρώπου να ξεπεράσει τις φουρ­τούνες τόσο της θάλασσας όσο και τις Συμπληγάδες της ψυχής, όταν σκοντάφτουν στα παγόβουνα του μίσους και της προδοσίας.

Όμως, προσωπικά, αυτό που θα μου μείνει αλησμόνητο στη γραφή του ποιητή Ιωσήφ Σαρειδάκη είναι το υμνολόγιο του στη γυναικεία φύση στο ποίημα του «Στην εγγονή του ναυτικού».

Απόλυτη κατοχή τους στίχου, σοφή χρήση των μουσικών στοιχείων του λόγου και της εναλλαγής των συμφώνων και των φωνηέντων, άρτια γλωσσική καλλιέργεια, πλούτο της φαντασίας και εικονική ενάργεια.

“Αιθέριος άλμπατρος, του πελάγου μου ταίρι,

αγκίνιαστος και άδολος της άνοιξης άνθος,

ροδοδάχτυλο, αγλάισμα, πανέμορφο αστέρι,

του φάρου μου τ’ ανέγγιχτο το άπλετο το φως”.

«Οι κορμοράνοι του Μακόου» πραγματεύονται τη βασική αλλοτρίωση του ανθρώπου μέσα στο σύγχρονο κόσμο. Η θά­λασσα, ο ανοικτός ορίζοντας, τα υπερατλαντικά ταξίδια,η ναυτοσύνη με τα λιμάνια και τα μυστηριώδη ανεξερεύνητα ορόσημα της, είναι η ψυχή του θαυμαστού αυτού βιβλίου.

Η φαντασία του Ιωσήφ Σαρειδάκη είναι ο φάρος στην α­πέραντη μοναξιά του τις ώρες που παλεύει με τα άγρια κύ­ματα του Ινδικού και των άλλων θαλασσών. Ο ποιητής περνά το τρίγωνο των Βερμούδων αβύθιστος.

“Αφροδίτη, Ορφέας, η Αριάδνη έχουνε γιορτή, 

ο Βάκχος κερνά Whiskey απόψε αψέντι, μπύρα, 

κι όλα μοιάζουν γύρω, προ αιώνων άλλη εποχή, 

μια ατμόσφαιρα καθ’ όλα γύρω μυστηριακή, 

παίζοντας ο Ορφέας του πατέρα Απόλλωνα τη λύρα. ”

Η οπτική γωνία του αναγνώστη πλάθει τους κορμοράνους ανάλογα με την ψυχοσύνθεσή του και αυτή η προσωπική μαρτυρία καθιστά το βιβλίο μοναδικό. 

Το ταλέντο είναι η θεμελιώδης σαφήνεια του ποιητή, το διαβατήριο του στην Ποίηση και η ανοιχτότητα του σε περισσότερες από μία α­ναγνωστικές ερμηνείες. 

«Οι κορμοράνοι του Μακάου», ταξι­διάρικα πουλιά, ναυτικοί στα πέλαγα της ζωής, δεν βαλτώ­νουν ποτέ σε παραπλανητικά έλη.

   Αντιθέτως, μετοικούν στη γόνιμη γη της αγάπης, της φαντασίας και της απόλυτης ε­λευθερίας. 

     Συμπερασματικά, «Οι κορμοράνοι το Μακάου» είναι η γη, ο ουρανός, η θάλασσα και η Ιθάκη του ποιητή Ιωσήφ Σαρειδάκη.

Χρύσα Νικολάκη θεολόγος, συγγραφέας, βιβλιοκριτικός (Μ.Α)