Αυτοσχεδιαστικός πλουραλισμός για τα ''ομόφυλα'' ζευγάρια: Η ελλαδική εκδοχή εκκλησιαστικής συναίνεσης και πλουραλισμού.

Cε μια περίοδο όπου έχει ανοίξει η διαβούλευση για νομοσχέδιο της κυβέρνησης σχετικό με τα ''ομόφυλα'' ζευγάρια, ως προς την Εκκλησία της Ελλάδος η κύρια στρατηγική είναι το να τονιστεί ότι ο πολιτικός γάμος ούτως ή άλλως δεν αναγνωρίζεται από την Εκκλησία, ούτε και για τα ετερόφυλα ζεύγη, οπότε η επέκτασή του και στα ''ομόφυλα'', δεν προκαλεί κάποια μείζονα αλλαγή.

Η διαφωνία επικεντρώνεται έτσι στο ζήτημα της ''τεκνοθεσίας'' και στην προβολή ενός εναλλακτικού μοντέλου οικογένειαςⁱ. 

Η Εκκλησία της Ελλάδος θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ αφενός μεν του συσχηματισμού της με την Πολιτείαⁱⁱ, ο οποίος δεν της επιτρέπει μείζονες εναντιώσεις, αφετέρου δε των ιδιαίτερων ευαισθησιών της σε θέματα που σχετίζονται κυρίως με τη συγκρότηση της οικογένειας.

Σε αυτό το πλαίσιο η Εκκλησία της Ελλάδος διαθέτει τον δικό της πλουραλισμό, ο οποίος εκτείνεται από φωνές έντονης συντηρητικής αντίδρασης έως μία σιωπηρώς συναινετική μετριοπάθεια ως προς τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες.

Το ζητούμενο για την κυβέρνηση είναι να μην υπάρξει ένταση, αλλά και να μην επηρεαστούν δραστικά οι δεξαμενές ψήφων από χώρους φιλικά διακείμενους προς την Εκκλησία. Η διοικούσα Εκκλησία προς το παρόν δηλώνει ότι αναμένει τις ακριβείς διατάξεις του νομοσχεδίου, προκειμένου να τοποθετηθεί.

Στο μεταξύ ένα ζήτημα περισσότερο συμβολικό, το οποίο αναμένεται, όμως, να βρεθεί στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης είναι το τι θα γίνεται με τις βαπτίσεις παιδιών ''τεκνοθετημένων'' από ''''ομόφυλα'''' ζευγάρια.

Από θεολογικής άποψης, είναι ασφαλώς σαφές ότι η η Εκκλησία της Ελλάδος δεν αρνείται το βάπτισμα, αλλά το θεωρεί ποιμαντική της υποχρέωση για τη σωτηρία όλων, ιδίως μάλιστα αν πρόκειται περί νηπιοβαπτισμού (καθώς για τους ενήλικες υπάρχει μια διαδικασία κατήχησης, που θα μπορούσε να προβάλει και απαιτήσεις).

Ωστόσο, καθώς μία σχετική βάπτιση θα αποτελεί μια ντε φάκτο δημόσια καταξίωση των ομόφυλων ζευγαριών είναι πιθανό να υπάρχουν αντιδράσεις περισσότερο στο συμβολικό επίπεδο του πώς θα πλαισιώνεται το μυστήριο.

Και, ασφαλώς, το συμβολικό επίπεδο, στη διατομή τόσο της εικόνας που θέλει να προβάλλει η Εκκλησία της Ελλάδος, όσο και του κόσμου των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι πιθανό ότι θα βρεθεί στο επίκεντρο, ενώ μια βαθύτερη και περισσότερο οντολογική θεολογία του φύλου απαιτεί πιο μακροπρόθεσμες ζυμώσεις.

Στις τάξεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο Πάπας Ρώμης Φραγκίσκος επιχειρεί έναν συνδυασμό φιλάνθρωπων νεωτερισμών και ανοχής του τοπικού πλουραλισμού στην ανά τον κόσμο Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Τον Δεκέμβριο του 2023 το «Dicasterο» της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για τη Διδασκαλία της Πίστεως εξέδωσε τη Δήλωση με τίτλο «Fiducia Supplicans» («Εμπιστοσύνη Ικετευτική») με την οποία διανοίγεται η δυνατότητα για να ευλογούνται ζεύγη ομοφυλοφίλων. 

Η δήλωση έχει συνταχθεί από τον καρδινάλιο από την Αργεντινή Víctor Manuel Fernández, ο οποίος είναι και ο υπεύθυνος του «Dicasterο» από τον Σεπτέμβριο, αλλά φέρει και την υπογραφή του Πάπα Φραγκίσκου Ρώμης.

Με τη Δήλωση αυτή ανοίγει ο χώρος για να μπορούν να προσφέρουν οι Ρωμαιοκαθολικοί κληρικοί ευλογία (benedictionem) σε ομόφυλα ζευγάρια, προσευχόμενοι για το έλεος του Θεού, χωρίς, όμως, να υπάρχει κάποια επίσημη λειτουργική μορφή στην ευχή αυτή, για την οποία η Δήλωση επαφίεται στον εκάστοτε λειτουργό.

Αυτό σημαίνει μία μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις συγκεκριμένες τοπικές Ρωμαιοκαθολικές Εκκλησίες να επιλύουν τα ανακύπτοντα ποιμαντικά ζητήματα με αυξημένη ανεξαρτησία και με έναν πλουραλισμό, ο οποίος δεν απειλεί, αλλά επιβεβαιώνει την ενότητα της πίστης.

Με τον τρόπο αυτό, αμβλύνεται ο κίνδυνος ενός σχίσματος, καθώς θεωρείται ότι κάθε τοπική Εκκλησία μπορεί να έχει τις δικές της ευαισθησίες σε επιμέρους θέματα, χωρίς να απαιτείται μια απόλυτη ομοιομορφία, η οποία θα αύξανε τον κίνδυνο διαιρέσεων καταλυτικών για το σώμα της ανά τον κόσμο Ρ/Κ Εκκλησίας...επιτρέπει τον ποιμαντικό αυτοσχεδιασμό των επιμέρους Εκκλησιών (είναι πολύ διαφορετικές οι ευαισθησίες λ.χ. στις ΗΠΑ, στη Δυτική Ευρώπη, στην Αφρική, την Ασία ή τη Λατινική Αμερική), χωρίς να επαπειλείται σχίσμα.

Σημειωτέον ότι οι ευλογίες μπορούν να δίδονται άνευ ηθικών προϋποθέσεων, καθώς δεν πρόκειται για κάποιο εκκλησιαστικό μυστήριο, που μπορεί να έχει προαπαιτούμενα, αλλά για μια προσευχή για το έλεος του Θεού που είναι άνευ όρων.

Η έριδα γύρω από τη θεολογία του καρδιναλίου Fernández

Το βιβλίο που έχει ως τίτλο Μυστικό πάθος: Πνευματικότητα και αισθησιασμός (La pasión mística: espiritualidad y sensualidad, Ed.Dabar, Πόλη του Μεξικού 1998) χαρακτηρίζεται από τη λεπτομερή περιγραφή τόσο της ανδρικής όσο και της γυναικείας εμπειρίας του οργασμού...

Ο οργασμός, μάλιστα, θεωρείται από τον Fernández στο εν λόγω βιβλίο ως δυνητικά μια μεταρσιωτική πράξη λατρείας του Θεού, εφόσον βιωθεί εν τη παρουσία του Θεού, χαρακτηριζόμενος ως «μυστικός οργασμός», ενώ ένα άλλο κεφάλαιο είχε τον τίτλο «Ο Θεός στον οργασμό του συντρόφουⁱⁱⁱ. ” .

Ο ιδιότυπος φεμινισμός του.

Ο Fernández θεωρεί ότι οι γυναίκες είναι πιο ανοικτές στη θρησκευτική εμπειρία λόγω της μεγαλύτερης ευαισθησίας που σχετίζεται με τη σεξουαλικότητά τους, ενώ οι άνδρες θα πρέπει να αποβάλουν την κυριαρχικότητά τους, προκειμένου να έχουν μία πλήρη εμπειρία του πλούτου της αγάπης.

Το έργο, πάντως, αποφεύγει τον πειρασμό μιας εύκολης ουσιοκρατίας του φύλου.

Κατά τον Fernández είναι χαρακτηριστικό ότι οι γυναίκες συνδέουν πολύ περισσότερο τη σεξουαλικότητα με την αγάπη, ενώ φαινόμενα με μεγαλύτερη κτητικότητα και αντικειμενοποίηση, όπως η διαβρωτική σύγχρονη πορνογραφία, συνδέονται περισσότερο με την ανδρική σεξουαλικότητα.

Βασική διερώτησή του είναι αν οι διαφορές στη γυναικεία και την ανδρική σεξουαλικότητα επηρεάζουν και τις θρησκευτικές μυστικές εμπειρίες,..παρόμοια με αυτή που είχαν οι μυστικιστές άγιοι όπως η Teresa of Ávila και η Therese of Lisieux, που είχαν « μεθυστικές εμπειρίες» του Θεού μετά τις μεταστροφές τους^iv.

Εντέλει, καταλήγει ο Fernández, είτε είναι κανείς άνδρας, είτε είναι γυναίκα, η μυστική εμπειρία του Θεού είναι κάτι που μπορεί να απολαύσει μόνο αν βιώσει την πλήρη εξάρτησή του από τον αγαπώντα Θεό, μόνο αν αφήσει τον εαυτό του να αγαπηθεί με εμπιστοσύνη και αυτό είναι εντέλει το πνευματικό βάθος της ερωτικής φύσης του ανθρώπου, ανεξαρτήτως φύλων, ακόμη και αν υπάρχουν διαφορές στην αφετηρία.

Κατά τη διάρκεια και μετά τη μυστική έκσταση, οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν την ίδια εμπειρία παρά τις διαφορετικές βιολογικές προϋποθέσεις τους κατά την έναρξη της πορείας.

Ως προς τη σεξουαλικότητα εν γένει, ο Fernández θεωρεί ότι το σημαντικό υπαρξιακά στοιχείο της, η ευγένεια και τιμιότητά της, είναι το διαπροσωπικό μοίρασμα, το οποίο χάνεται με τραγικό τρόπο, όταν κάποιος τη βιώνει εγωιστικά και με μονομερή επιβολή.

Σημειωτέον δέ, ότι το έργο αυτό παρουσιάζει μια ελαφρά ετεροκανονικότητα, καθώς αναφέρει την ομοφυλοφιλία ως ένα παράδειγμα «ψυχολογικής αδυναμίας», η οποία μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει στον άνθρωπο παρά την οικειότητα με τον Θεό.

Η έμφαση, όμως, είναι στο ότι η θρησκευτική εμπειρία δεν αλλάζει οπωσδήποτε τη ψυχολογική και βιολογική δομή του ανθρώπου, αλλά τη μεταρσιώνει, οπότε η παρατήρηση γίνεται περισσότερο σε ένα πλαίσιο επιεικούς αντιμετώπισης του πλουραλισμού της ανθρώπινης εμπειρίας και όχι σε αυτό μιας καταδίκης.

Ο νυν καρδινάλιος Fernández έχει αποκηρύξει το νεανικό του βιβλίο, διευκρινίζοντας^v ότι στόχος του ήταν να κάνει τα νεαρά ζευγάρια να κατανοήσουν το πνευματικό νόημα των σχέσεών τους, το απέσυρε, ωστόσο, λίγο μετά την έκδοσή του και έδωσε εντολή να μην ξανατυπωθεί, από φόβο παρεξηγήσεων...

Στη σύνολη σχετική σκέψη του ο καρδινάλιος Fernández επικεντρώνει στη Βιβλική εικόνα του Θεού ως Νυμφίου κατά τον προφήτη Ιερεμία και κατά το Άσμα Ασμάτων και ενίοτε καταφεύγει σε ποιητικές λυρικές περιγραφές οιονεί αισθησιακής οικειότητας με τον Θεό, οι οποίες δεν έχουν διαφύγει των επικριτών του.

ΠΗΓΑΙ

iκύρια Πηγή: Διονύσιος Σκλήρης. (2024, January 17). Βατικανό: Αυτοσχεδιαστικός πλουραλισμός για τα ομόφυλα ζευγάρια. Kosmodromio. Retrieved January 17, 2024, Από https://kosmodromio.gr/2024/01/17/%ce%b2%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%b1%ce%bd%cf%8c-%ce%b1%cf%85%cf%84%ce%bf%cf%83%cf%87%ce%b5%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%80%ce%bb%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%b1%ce%bb%ce%b9/

iiβλ.Μάκης Αδαμόπουλος. (2023, December 30). Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: «Εκκλησία και Πολιτεία να ξεχάσουμε αυτά που μας πληγώνουν και να βρούμε αυτά που μας ενώνουν». ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ. Retrieved January 17, 2024, Από https://orthodoxia.online/ekklisia/archiepiskopos-ieronymos-ekklisia-kai-politeia-na-xechasoume-afta-pou-mas-pligonoun-kai-na-vroume-afta-pou-mas-enonoun/

iiiβλ.Justin McLellan. (2024, January 9). Cardinal Fernandez says his graphic book on sexuality not something he’d write today. America Magazine. Retrieved January 17, 2024, Από https://www.americamagazine.org/faith/2024/01/09/fernandez-book-sexuality-ddf-doctrine-246835

ivβλ.Elise Ann Allen. (2024, January 25). 25 year-old book by Vatican doctrinal Czar surfaces on god and orgasms. Crux. Retrieved January 17, 2024, Από https://cruxnow.com/vatican/2024/01/25-year-old-book-by-vatican-doctrinal-czar-surfaces-on-god-and-orgasms?fbclid=IwAR3L9PTwrDV_m_ZufZKAS4_iXVqH8bLrhb7d5y5PNntFAl-iD1-827WVuzM

vβλ.Elise Ann Allen., ό.ππ.