Τρίτη 16 Αυγούστου 2022

<< Γέφυρα ὑψούται, η μετάγουσα πριν, ἐκ θανάτου προς ζωήν την ακήρατον, τους θανόντας παραβάσει του Αδάμ>>.

     ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ 

& ΕΠΙΤΑΦΙΑ ΕΓΚΩΜΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ.

Με όλη την πρέπουσα τιμή και βυζαντινή μεγαλοπρέπεια, γιορτάστηκε και φέτος το «Πάσχα του Καλοκαιριού» στον Ιερό Ενοριακό Ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλλιθέας. Γλυκά και φέτος χτύπησαν οι καμπάνες την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το εσπέρας, 14/8/2022, στον Ιερό Ενοριακό Ναό μας και με κάθε μεγαλοπρέπεια αλλά και κατάνυξη εψάλη ο πανηγυρικός Εσπερινός προς την Υπεραγία Θεοτόκο, χοροστατούντος και προεξάρχοντος του Θεοφιλέστατου Επίσκοπου Ευρίπου κ. Χρυσόστομου και εψάλη με την συνακόλουθη ευλόγηση από τον Θεοφιλέστατο η Αρτοκλασία.

Το δε πρωί της 15ης Αυγούστου 2022 ετελέσθη ο Όρθρος και Θεία Λειτουργία και - μετά την 9.30 πρωϊνή- επίσης 2η Θ. Λειτουργία άνευ Όρθρου, ώστε να τηρηθούν τα ενδεδειγμένα μέτρα υγείας, παρουσίεπίσης πλήθους ευσεβών ενοριτών, κι όπου οι χοροί των ιεροψαλτών με ρυθμό βυζαντινό και στέρεο τρόπο έψαλαν τους ύμνους της Υπεραγίας Θεοτόκου: «Εν τη γεννήσει την παρθενία εφύλαξας, εν τη κοιμήσει τον κόσμο ου κατέλιπες Θεοτόκε».

Στη συνέχεια του πανηγυρικού Εσπερινού έλαβαν χώρα, η Ιερά λιτάνευση του σκηνώματος της Υπεραγίας Θεοτόκου εντός του Ναού κι έμπροσθεν του μπρος από τον λαμπροστολισμένου  Ι. Επιτάφιου η κατανυκτική ακολουθία των επιταφίων εγκωμίων προς τη Θεοτόκο όπου ο Θεοφιλέστατος    κκ. Χρυσόστομος, οι  Ιερείς του Ναού και οι ευλαβείς ενορίτες εστάθησαν ψάλλοντες και αποδίδοντες σεβασμό και ευλάβεια στην Θεομήτορα.

Ο Θεοφιλέστατος κκ. Χρυσόστομος εξεφώνησε ως ρέκτης ομιλητής περισπούδαστο και θεολογικότατο κήρυγμα λίγο πρίν την απόλυση της Ι. Ακολουθίας όπου ευχαρίστησε για την παρουσία τους, τους τρεις κληρικούς της ενορίας,το φιλόχριστο λαό της Ενορίας ο οποίος συμμετείχε λατρευτικά καταθέτοντας στήν Θεομήτορα, το σεβασμό, την ελπίδα και τα ενδόμυχα της καρδιάς του, αλλά και τον προϊστάμενο και εφημέριο της ενορίας, πανοσ. Αρχιμ. π. Σισώη Σκάρκο ο οποίος και εκείνος με την σειρά του εξέφρασε την ευγνωμοσύνη στον Θεοφιλέστατο για την παρουσία του, στο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τα μέλη του Ε.Φ.Τ. και σ΄ όλους όσους εργάστηκαν εθελοντικά και κοπίασαν για την όλη διοργάνωση της Εορτής, κι ευχήθηκε τα δέοντα. 

Ο Θεοφιλέστατος κκ. Χρυσόστομος λίγο πριν την απόλυση της Ι. Ακολουθίας με κατάνυξη ανέπτυξε -περίπου και κατά προσέγγιση- τα κάτωθι:

<< Γέφυρα ὑψούται, η μετάγουσα πρίν, ἐκ θανάτου πρὸς ζωὴν τὴν ἀκήρατον, τοὺς θανόντας παραβάσει του Ἀδάμ.

Ή ’Ορθόδοξη θεώρηση των όντων/ οντολογία γνωρίζει εξ αποκαλύψεως Θεού ότι ό άνθρωπος είναι κτίσμα, πού ξεχωρίζει από τά υπόλοιπα, διότι είναι κατ’ εικόνα καί καθ’ όμοίωσιν του Θεού καί καλείται νά γίνει κατά χάριν άθάνατος.

Επιπλέον, τό κτιστό δημιουργήθηκε εκ τού μηδενός. Αυτό σημαίνει ότι ό θάνατος υπήρχε δυνάμει, άν καί δέν είχε βιωθεί πριν από τό προπατορικό.

Μέ τό προπατορικό, ο άνθρωπος δέν έχασε κάτι που είχε. Μ΄ αυτό «δέν εισάγεται ο θάνατος αλλά η αδυναμία υπέρβασης του θανάτου». 'Ο θάνατος δέν ήταν ήη “τι­μωρία” τού Θεού στον Αδάμ πού έφαγε από τό δέντρο τής γνώσεως του καλού καί του κακού, αλλά μια δυνατότητα υπαρκτή έξ αρχής, ως συνέπεια της ‘’έκ του μηδενός δημιουργίας’’.

Ο Αδάμ θά μπορούσε νά τόν υπερβεί μόνο διά τής ενώσεως σύνολης τής υπάρξεώς του μέ τόν άκτιστο Υιό.

Θέλησε, όμως, νά τό κάνει μόνος του κι έτσι ενεργοποίησε αυτό πού ήταν ‘’έν δυνάμει’’.

Ο άνθρωπος στόν σύγχρονο πολιτισμό κατανοείται ώς με­μονωμένη οντότητα, ενώ στήν Ορθόδοξη Θεολογία ή ταυτότητά του πηγάζει από τό γεγονός ότι είναι ‘’κατ’ εικόνα καί καθ’ ομοίωσιν’’.

Δέν υπάρχει ώς άτομο, αλλά λαμβά­νει υπόσταση από τή σχέση του, τήν κοινωνία του μέ τόν Θεό. 'Υπάρχει σέ σχέση μ΄ εκείνο στό όποιο παραπέμπει.

Καί παραπέμπει, αφού δεχόμαστε ότι δημιουργήθηκε μέ βάση Κάποιον ’Άλλον, δηλαδή μέ βάση τόν Υιό καί Λόγο τού Πατρός. ο Λόγος, 2ο πρόσωπο της Αγ. Τριάδος, είναι τό πρωτότυπο τού ανθρώπου, η αληθινή εικόνα του.

Επομένως, ο άνθρωπος δέν υφίσταται καθαυτόν, ώς αυτοτελές υποκείμενο.

Επιπλέον, από ’Ορθόδοξης θεολογίας, τό προπατορικό καί ή σωτηρία δεν πρέπει νά προσεγγί­ζονται μέ ψυχολογικούς καί ηθικούς-δικανικούς όρους.

Συνεπώς είναι άκυρη η θεώρηση η οποία προβάλλει τήν τοποθέτηση στό επίπεδο της συναισθηματικής εμπειρίας καί του ατομικού βιώματος, υπερτονίζοντας την ενδοσκόπηση, τήν εσωστρέφεια καί τήν εξέταση του εαυτού.

Και ακόμη πιο άγονη η θεώρηση η οποία συνίσταται στην επίταση τής κατάστασης μέ τόν επιπλέον υπερτονισμό του ατομικού ψυχολογικού στοιχείου καί των Ανθρώπινων πράξεων. Τό κέντρο βάρους μετατοπίστηκε στό πώς θά γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι καί στό πώς θά νιώσουμε Ανάπαυση καί κατάνυξη.

Μέ άλλα λόγια, τόσο ό θάνατος όσο καί η θεραπεία του, η σωτηρία, έγινε θέμα ηθικό καί συναισθηματικό καί συνδέθηκε ασφυκτικά μέ τό νά γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι καί νά νιώθουμε συ­ναισθηματικά αναπαυμένοι.

Μ΄ αυτόν τόν τρόπο εξατομικεύτηκε προσλαμβάνοντας χαρακτήρα “αύτο-δικαιωτισμού”, μ΄ επακόλουθο τή βεβαιότητα ότι οί καλές πράξεις αποδεικνύουν ότι ένας άνθρωπος είναι καλός (π.χ. Φαρισαίοι).

Τό προπατορικό, δηλ. η μη ολοκλήρωση τής σχέσης μέ τόν Θεό, αφορά όλη την Ανθρώπινη ύπαρξη κι όχι μεμονωμένες λειτουργίες της.

Η αμαρτία τού Αδάμ ήταν μια οντολογική αστοχία, πού σχετιζόταν μέ τήν τοποθέτησή του απέναντι σέ Αυτόν πού τόν έκανε νά υπάρχει. Ή ουσία της δέν σχετίζεται πρώτιστα μέ τίς συνέπειες της παρακοής.

Μέ τήν παρακοή του, ο Αδάμ δέν διέπραξε αδίκημα απέναντι στόν Θεό, διότι δέν έβλαψε τόν Θεό αλλά τόν εαυτό του.

Διότι κλήθηκε από τόν Θεό νά υπερβεί τόν θάνατο. Ο τρόπος τής υπέρβασης δέν είχε νά κάνει ούτε μέ ψυχολογικές διαθέσεις ούτε μέ ηθικές πράξεις, δηλ. μέ κτιστές λειτουργίες.

Η ανθρωπότητα μέ τόν Αδάμ και μετά από αυτόν, αποφασίζει νά αντιμετωπί­σει τόν έν δυνάμει φερόμενο θάνατο διά της στροφής πρός τόν εαυτό της, τόν όποιο αντιλαμβάνεται ώς κάτι αυτοτελές.

Μιά τέτοια μετατόπιση έχει υπαρξιακές συνέπειες σέ όλα τά επίπεδα.

Μετά τό προπατορικό ο άνθρωπος αποκτά εμπειρία γνωσιολογικής καί ηθικής τάξεως (''του είδέναι καλόν καί πονηρόν'') καθώς καί ψυχολογικής τάξεως (δέν ένιωθε καλά μέ τήν γυμνότητά του κ.λπ).

Μέ την απόφαση αυτή συσκοτίζονται, καί όσα δευτερογενή συμπτώματα προέκυψαν (π.χ. γυμνότητα, κρίση σχέσεων) και ο αδαμιαίος άνθρωπος προσπαθεί νά τά αντιμετωπίσει μεμονωμένα, επιφανειακά, μ΄ ηθικούς ή ψυχολογικούς τρόπους: «δέν φταίω εγώ ή η Εύα μου έδωσε νά φάω», ή «δέν αντέχω νά βλέπω τό σώμα μου γυμνό, θά ράψω περίβλημα».

Μέ αυτόν τόν τρόπο όμως δέν αντιμετωπίζεται ή αιτία πού έφερε τόν άνθρωπο σ’ αύτή τή θέση. Αντιθέτως, ή αιτία αυτή, ανενόχλητη, κατα­δυναστεύει τά πάντα.

     Εξαιτίας της καταδυνάστευσης του ανθρώπινου γένους οπό τόν θάνατο, όλες οι ανθρώπινες σχέσεις υποφέρουν από οντολογική ανασφάλεια. η όποια ανθρώπινη πρόοδος καί βελτίωση δέν έχει αντιμετωπίσει αυτήν τήν ανασφάλεια, πού, όταν εκδηλώνεται, δείχνει ὅτι η ανθρωπότητα βρίσκεται σέ πρωτόγονο επίπεδο.

Ακόμα καί όταν ό άνθρωπος προσπαθεί νά αναπαράγει ζωή όταν γίνεται γονιός διά τής αναπαραγωγής, αναπαράγει καί τόν θάνατο ταυτόχρονα...

Οἱ βιολογικοί γονείς, όσο τέλειοι καί αν είναι, συνεχίζουν νά πεθαίνουν. Αυτό υπενθυμίζει σέ κάθε τέκνο ότι θά έχει τήν ίδια μοίρα, ότι, όσο εξαρτά τήν ύπαρξή του αποκλειστικό από ένα κτιστό, δέν μπορεί νά φθάσει στήν υπέρβαση του δικού του θανάτου.

Η μόνη διέξοδος της κτιστής ανθρώπινης υιότητας από τήν καταδυνάστευση του θανάτου καί του κακού, πού έχει απλωθεί παντού, είναι νά αποδεχθεί τήν κοινωνία μ΄ ένα άκτιστο Όν, πού δέν υπόκειται στήν επιρροή του θανάτου.

Αυτό τό όν είναι ο όντως Ὤν, ο Υιός του Πατρός, πού μας αποκάλυψε ‘’ἐν τόπῳ καί χρόνῳ’’ τήν αληθινή διάσταση της υιότητας, πού έγκειται στό νά μην ποιεί τό δικό της θέλημα αλλά τό θέλημα του Πατρός, πού είναι Ζωή καί Αγάπη.

Άν συμβεί αυτό, όλες οι επόμενες σχέσεις αυτομάτως μεταμορφώνονται.

Αυτή είναι και η κατεξοχήν σημασία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της ταφής, με την συνακόλουθη ανάσταση του σώματός της από το μνημείο, την ένωσή του με την ψυχή της και την εν σώματι ανάληψη / Μετάστασή της στους ουρανούς, στη νέα πραγματικότητα της καινής κτίσεως, που εγκαινιάζει η Ανάσταση του Χριστού .

Γίνεται η κλίμακα από την οποία κατέβηκε ο Θεός στη γη, για να μπορέσει ο άνθρωπος να αποδεσμευτεί από τις συνέπειες της φθοράς και του θανάτου, να ατενίσει την ωραιότητα του προ πτωτικού κάλλους και να πορευθεί προς τη θέωση.

Γίνεται ο πρώτος άνθρωπος, όπως λέγει σε ένα εγκώμιό του ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο οποίος μετά του σώματος θεούται και ανέρχεται στην βασιλεία του Θεού, προ της τελικής κρίσεως και καταδεικνύει εμφατικά ότι ό θάνατος δέν αντιμετωπίζεται μέ καμία πράξη καί κανένα συναίσθημα, όσο τέλεια καί άν είναι, αλλά μόνο μέ τήν ένωση τής ανθρώπινης φύσης μέ τόν Θεό στό πρόσωπο τού Χριστού.

Η ένωση μέ τόν Όντως Όντα κάνει τόν άνθρωπο νά είναι αυτό πού εξαρχής κλήθηκε νά είναι.

Διά τής ενώσεως, ό άνθρωπος αποκτά κατά χάριν οντολογικό είναι.

Ακριβώς όπως η υπέρβαση του θανάτου προϋπέθετε τήν ένωση του Αδάμ μέ τόν Αναμενόμενο νά σαρκωθεί Υιό καί Λόγο του Πατρός.

Μ΄ αυτήν τήν ένωση, ο Υιός θά γινόταν άνθρωπος, θά προσλάμβανε τήν ανθρώπινη σάρκα, τήν όποια θά θέωνε κατά χάριν.

Όμως, από θεολογικής απόψεως, η αποδοχή αυτού του επιπέδου είναι θέμα της απολύτου ελευθερίας κάθε τέκνου, πού, μέ βάση τή διδασκαλία της Εκκλησίας, μένει καί θά μένει ανεπηρέαστη καί στόν παρόντα καί στόν μέλλοντα αιώνα, χωρίς νά εξαρτάται από κανέναν καλό ἤ κακό γονιό.

Αυτό είναι τό μυστήριο της ελευθερίας, πού ορίζει τήν ποιότητα της προσήλωσης στον Θεό Πατέρα κάθε τέκνου καί των σχέσεων πού συνάπτει.

Και ταυτόχρονα η μεγάλη νίκη της Μαρίας, της Κυρίας Θεοτόκου η οποία ευρίσκεται ενώπιόν μας.

Ας την κάνουμε δική μας>>.

Περισσότερο φωτογραφικό υλικό θα βρείτε ΕΔΩ

1 σχόλιο: