ΕΟΡΤΙΕΣ ΕΥΧΕΣ 2021

MHNYMA ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ 2021 ΜΑΚΑΡΙΩΤΑΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΘΗΝΩΝ, κ.κ.ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ.

Δέματα Αγάπης για τις Άγιες ημέρες των Χριστουγέννων 2021

 Μπορεί οι συνθήκες που δημιούργησε η Covid-19 νόσος να είναι περίεργες και οι δυσκολίες όλων να μεγάλωσαν ακόμη περισσότερο, μπορεί οι τοπικές ενορίες Εκκλησίες να είχαν αναγκαστικά κι αυτές επιπλέον δυσκολίες, αλλά το φιλανθρωπικό έργο δεν σταματά, όταν υπάρχει σωστά στοχευμένη αγάπη για τον άνθρωπο.
    Μία από τις πολλές τοπικές ενορίες της Ι. Αρχιεπισκοπής που στέκεται συμπαραστάτης στους οικονομικά κι όχι μόνον -πληγέντες και καταστεθέντες - αδύναμους αδελφούς μας, οι οποίοι προσπαθούν με αγωνία να ανταπεξέλθουν στις ποικίλες επιπλέον απαιτήσεις της δύσκολης καθημερινότητας, είναι και ο Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Καλλιθέας μέσω των φιλανθρωπικών δράσεων που έχει αναπτύξει στην συγκεκριμένη πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αθήνας.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: ΑΝΑΣΑ ΘΕΟΥ ΣΤΗΝ ΕΝΤΡΟΜΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ

  Για  άλλη μιά φορά η αγάπη  του  Θεού θά σχίσει τό πέπλο της αγωνίας · της  ηθικής ρευστότητας- του παραλογισμού καί της
σύγχυσης  του  κόσμου  καί  θά  ακουμπήσει  στην  τόσο
ταλαιπωρημένη καί βασανισμένη κοινωνία των ανθρώπων.
   O ’Ανιστόρητος θά διέλθει τις εφιαλτικές συμπληγάδες, πού
τεχνούργησε  τό  αντίθεο  φρόνημα,  για   νά  περάσει  στην Ιστορία.  

O Άχρονος θά σπάσει τό κέλυφος του χρόνου καί θά ραγίσει τή σκληροτράχηλη επιφάνεια των   καρδιών, πού υποτάχθηκαν στο   σαρωτικό  πέρασμα  του ντετερμινιστικού υλισμού  καί υποδουλώθηκαν  μέσα  στήν  κρύα  φυλακή  μιας  άστατης καί άστοχης  ζωής,  για   νά  φωτίσει  καί  νά  νοηματοδοτήσει  τον χρόνο· την  ζωή καί τον  άνθρωπο.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: ΑΝΘΙΣΜΑ της ΕΛΠΙΔΑΣ ΚΑΙ της ΕΥΤΥΧΙΑΣ

x

«Τή έλπίδι  χαίροντες» 

(Ρωμ. ιβ, 12). 

Στην τόσο σκληρή εποχή μας, όπου o  άνθρωπος καί τά ανθρώπινα επικίνδυνα χειμάζονται καί τόσο βάναυσα  σύρονται  σε  μιά  διαβρωτική  αιχμαλωσία·  όπου  οι καρδιές των ανθρώπων, περίτρομες καί διχασμένες, ραγισμένες καί ναρκωμένες  από   την   μόλυνση, πού διοχετεύει μέσα στο ανθρώπινο  κορμί o  μετανεωτερικός πολιτισμός  της   ύλης ,στράγγιξαν  από   την   ζωηφόρο καί  δυναμογόνο  ελπίδα πού λειτουργούσε  σάν  μοχλός πνευματικής  αντίστασης στο σταθερό  καί  προκλητικό  ροκάνισμα  της   φθοράς, αλλά  καί σωσίβιο  ελευθερίας από  τά ακέφαλα  καί  εκβιαστικά χτυπήματα  της   πολυκέφαλης  πρόκλησης  ·  όπου  o  Θεός αποτελεί τό μακρυνό παρελθόν για  την  ζωή της  ψυχής καί γι’ αυτό o «αναβάτης πάνω στο   χάος της  καθημερινότητας» καί δραπέτης  από   τον   αγιασμένο- λυτρωτικό  καί αναγεννητικό χώρο  της  Ορθόδοξης  ζωής  άνθρωπος  αισθάνεται  άτονος· άτολμος·  δίψυχος  ·  παραδομένος  στήν  «έρημη  χώρα»  μιας κίβδηλης  ελευθερίας,  η οποία  προσφέρεται  καί διακινείται από   τούς ποικίλους «πράκτορες»  της   πνευματικής νοθείας· ηθικής μυωπίας καί αξιολογικής νέκρωσης, σ΄αυτήν την  ερημιά o «Υιός καί Λόγος  του   Θεού» αφήνει τά Ουράνια σκηνώματά του  καί έρχεται στόν δικό μας, μικρό καί τόσο ανήσυχο, κόσμο. 

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: ΚΡΟΥΝΟΣ ΖΩΗΦΟΡΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Έτέχθη ύμΐν σήμερον Σωτήρ .

Η εποχή μας έχει χαρακτηρισθεί —καί δικαίως— ώς περίοδος της ιστορίας, όπου πάνω στόν ανήσυχο κόσμο εξουσιάζει o τρόμος μιας πολυδύναμα διαλυτικής αιχμαλωσίας.
Αυτό επιβεβαιώνεται μέ τον δραματικότερο τρόπο, αν θελήσουμε νά αγγίξουμε την καθημερινή τραγωδία του ανθρώπου. Όσο περισσότερο σκύβουμε στο ταραγμένο παρόν, τόσο αποκαλυπτικότερα αντικρύζουμε τον πολυπράγμονα
άνθρωπο νά σύρεται αιχμάλωτος δυνάμεων εγκοσμιοκρατικών, πού του νεκρώνουν τά νεύρα της καρδιάς- του ψαλιδίζουν τά φτερά της ψυχής καί τον σπρώχνουν πρός τον λαβύρινθο της φθοράς καί του θανάτου. Είχε πράγματι δίκιο ο στοχαστής όταν έλεγε, πώς σήμερα «δεν πέθανε μονάχα o Θεός, αλλά καί o άνθρωπος».

Yoko Ogawa, The Memory Police

ΓΙΟΚΟ ΟΓΚΑΟΥΑ (Yoko Ogawa)
Η αστυνομία της μνήμης, μτφρ. (από τα αγγλικά): Χίλντα Παπαδημητρίου εκδ. Πατάκη 2020.

Η Γιαπωνέζα συγγραφέας Yoko Ogawa (1962), έγραψε την «Αστυνομία της μνήμης» στις αρχές της δεκαετίας του ’90 –κυκλοφόρησε το 1994–, όταν η ίδια ήταν μόλις 32 ετών. Σήμερα ζει με τον άντρα και την κόρη της στο Κουράσικι, μια ιστορική πόλη στην επαρχία της Οκαγιάμα.

Σημειώνεται η ηλικία γιατί το θέμα του μυθιστορήματος είναι σύνθετο και απαιτητικό, ενώ η σύλληψη καθώς και η ανάπτυξή του αναδεικνύουν την οξυδέρκεια της συγγραφέως, σ’ ένα πρωτότυπο και άκρως τολμηρό υπαρξιακό μυθιστόρημα, το οποίο διαθέτει όμως μια ζηλευτή αρετή· διαβάζεται —και να συνεχίσει να διαβάζεται— ως ένα επικίνδυνα επίκαιρο κείμενο γιατί αντικατοπτρίζει τις πολλές φορές που οι άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα υπάρχοντά τους, τα προς το ζην, ακόμη και την ταυτότητά τους από μια φασιστική, αυταρχική δύναμη.

Μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών, κ.κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β' , περί του ''Εράνου Αγάπης 2021''.

Covid-19 Requires a Social Medicine Response(by Lucas Jacob Trout and Arthur Kleinman, Τμήμα Παγκόσμιας Υγείας και Κοινωνικής Ιατρικής, Harvard Medical School, U.S.A.)

Η “Covid-19” απαιτεί απάντηση εκ μέρους μίας κοινωνικής ιατρικής.  

[Μετάφραση στη Νεοελληνική: Eliopoulou Ntafopoulou V. Heleni, school teacher, Msc., Phd candidate in Bioethics-National and Kapodistrian University of Athens, Greece].

    Η Covid-19 είναι μία εγγενώς κοινωνική ασθένεια, με την έκθεση, την αρρώστια, τη φροντίδα με τις απόρροιες να διαστρωματώνονται ανάμεσα σε οικίες κοινωνικές, οικονομικές και φυλετικές γραμμές. Ωστόσο, οι παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία και την κλινική ιατρική έχουν επικεντρωθεί κυρίως στην κλιμάκωση των τεχνικών και των βιοϊατρικών λύσεων, οι οποίες αποτυγχάνουν να διευθετήσουν τους κοινωνικούς όρους που προάγουν τη διασπορά και το βάρος των συνεπειών. 

Lucas Jacob Trout

    Συνδυασμένες με τη φυλετική αδικία και την οικονομική ανισότητα στις Η.Π.Α. και σε ολόκληρον τον κόσμο, αυτές οι ανισότητες υποχρεώνουν τους πολιτικούς ηγέτες να αναπτύξουν, να μελετήσουν και να μοιραστούν μίαν απάντηση, η οποία να βασίζεται στην κοινωνική ιατρική. 

Arthur Kleinman

    Ως κριτήριο για τη διαμόρφωση, την αξιολόγηση και την εφαρμογή της πολιτικής υγείας και την παροχή της φροντίδας, η κοινωνική ιατρική συνιστά τουλάχιστον τρία πράγματα: τη συσσωμάτωση των υγειονομικών, των κοινωνικών και των οικονομικών δράσεων.      

    Μεριμνώντας για τα σημεία που χρήζουν μεγαλύτερης ανάγκης και εστιάζοντας σε διευρυμένες μεταρρυθμίσεις με πρωτοπόρες τις αναδομήσεις με κέντρο αναφοράς την ισότητα στον απόηχο της πανδημίας. 

    Με αυτά τα εργαλεία, ο ιός της νόσου Covid-19 μας δίνει την ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τις ανισότητες που η ασθένεια αναδεικνύει, εκμεταλλεύεται και μπορεί σε κάθε άλλη περίσταση να εδραιώσει.

   Διαβάστε περισσότερα or See More  

Μια τελετή θεμελίωσης-Δημιουργία του σύμπαντος. Δημιουργία του κτίσματος. Αναλογίες δραματικές!

Δημήτρηc Π. Δρακούληc. (2021, November). Μια τελετή θεμελίωσης / Δημήτρης Δρακούλης. Χάρτης - Μηνιαίο περιοδικό Λόγου και Τέχνης. Retrieved November 16, 2021, from https://www.hartismag.gr/hartis-35/diereynhseis/mia-teleth-oemeliwshs

Έχουν περάσει κάποια χρόνια από τότε που παραβρέθηκα στη Σκόπελο των Βορείων Σποράδων, στη Χώρα του νησιού, σε έναν «αγιασμό» για τη θεμελίωση μιας «πρώτης» κατοικίας ενός νέου ζευγαριού. Αρχές του χειμώνα, με ένα Βαρδάρη που έκανε το σώμα να σφίγγεται, ανηφόρησα προς τη συνοικία του «Χριστού» και βρέθηκα να αντικρίζω το σκάμμα με φόντο το πέλαγος. 

Στο βάθος ο Άθως. Βορράς αδυσώπητος. Το φως ουδέτερο, χωρίς φωτοσκιάσεις, ένα μουντό φθινοπωρινό πρωινό.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ (Ιωσήφ Σαριδάκης, Πλοίαρχος)

What ‘Structural Racism’ Really Means

[By Jamelle Bouieⁱ Opinion Columnist, The New York Times, Nov. 9, 2021].

Είτε για έμπνευση, για νέες ιδέες ή απλώς για ανανέωση, είναι σημαντικό να ξαναδείτε τα κλασικά έργα σ’ ό,τι αποτελεί πεδίο των ενδιαφερόντων σας.

Έχοντας αυτό κατά νου πέρασα μεγάλο μέρος του Σαββατοκύριακου ξαναδιαβάζοντας ένα βιβλίο του 1948 (1959), το «Caste, Class, and Race: A Study in Social Dynamics», ένα καταλυτικό (αν και κάπως σκοτεινό) έργο κοινωνιολογικής ανάλυσης από το λόγιο του Trinidad Oliver Cromwell Cox (1901-1974).

Αν υπάρχει λόγος να ξαναδούμε αυτό το βιβλίο τη συγκεκριμένη στιγμή, είναι να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι η πρόκληση του ρατσισμού είναι κατά κύριο λόγο δομική και υλική, όχι πολιτιστική και γλωσσική, και ότι η δυσανάλογη εστίαση στο δεύτερο μπορεί πολύ συχνά να κρύψει το πρώτο.

Ο Όλιβερ Κρόμγουελ Κοξ έγραφε σε μια εποχή που η κυρίαρχη ανάλυση της φυλής στις Ηνωμένες Πολιτείες έκανε φιλελεύθερη χρήση μιας αναλογίας με το σύστημα της ινδικής κάσταςⁱⁱ για να απεικονίσει το τεράστιο χάσμα εμπειρίας που βρισκόταν μεταξύ των Μαύρων και των Λευκών Αμερικανών. Το βιβλίο του Όλιβερ Κρόμγουελ Κοξ ήταν μια διάψευση αυτής της ιδέας καθώς και ένα πρωτότυπο επιχείρημα από μόνο του.

Decline and Fall: The End of God's Earthly Kingdom (Steven Runcirnan)

Παρακμή και πτώση: το τέλος τής επίγειας Βασιλείας του Θεού.

(Steven Runcirnan (1977),The Byzantine Theocracy, Εκδόσεις Δόμος (2005²), σελ.14,133-149)

Ο δωδέκατος αιώνας ήταν ή τελευταία περίοδος πού το Βυζάντιο λογαριαζόταν ακόμη ως αυτοκρατορική δύναμη.

Αλλά και τότε το μεγαλείο του ήταν περισσότερο φαινομενικό παρά πραγματικό. [..]. Ο αυτοκρατορικός στρατός ήταν ακόμη μια φοβερή μαχητική δύναμη, αλλά τον αποτελούσαν κυρίως ξένοι μισθοφόροι με υψηλό κόστος συντήρησης και αβέβαιοι ως προς τη νομιμοφροσύνη τους.

Τα κοινωνικά προβλήματα των μέσων του ενδέκατου αιώνα και τα πολιτικά προβλήματα πού ακολούθησαν τη Μακεδονική δυναστεία, είχαν συνδυαστεί με την ανόητη ανευθυνότητα των Αυτοκρατόρων και των συμβούλων τους να επιτρέψουν στους Τούρκους εισβολείς να σαρώσουν την Ανατολία και να εγκατασταθούν σε περιοχές πού στο παρελθόν είχαν εφοδιάσει το στρατό με τούς περισσότερους στρατιώτες και την πρωτεύουσα με τα περισσότερα τρόφιμα.

Την ’ίδια εποχή νεόπλουτοι Νορμανδοί επιτέθηκαν εναντίον τής Αυτοκρατορίας από τη Δύση. […] Οι ίδιοι οι Βυζαντινοί αισθάνονταν ότι ζούσαν σ ’ ένα μεταβαλλόμενο και αβέβαιο κόσμο. Το αίσθημά τους αυτό γίνεται φανερό στην τέχνη του δωδέκατου αιώνα.

Ή τέχνη του δέκατου και των αρχών του ενδέκατου αιώνα είναι μια σίγουρη και γαλήνια τέχνη, με κλασικές αναλογίες και περιορισμούς, υπεράνθρωπη όμως στη χρήση των μορφών και του φωτός. Είναι μια τέχνη πού αρμόζει στην επίγεια Βασιλεία του Θεού.

Αλλά στο δωδέκατο αιώνα αυτή ή βεβαιότητα και ή γαλήνη έχουν κλονισθεί. Εισέρχεται πλέον το στοιχείο του πάθους. 'Υπάρχει μια συναισθηματική υπερβολή στις αναλογίες και αποκαλύπτει τις ανθρώπινες ανησυχίες και τις θλίψεις.

Ο Παντοκράτορας κυριαρχεί ακόμη στους θόλους των εκκλησιών, αλλά είναι ένας αυστηρότερος Θεός.

''Why so many are hesitant to get the COVID vaccines, and what we can do about it''.

Dr. Norman Doidge

«Γιατί τόσοι πολλοί διστάζουν να κάνουν τα εμβόλια κατά του COVID και τι μπορούμε να κάνουμε γι' αυτό».

(από τον Δρ. Norman Doidge, έναν πρωτοπόρο συγγραφέα δύο καινοτόμων βιβλίων για τη Νευροεπιστήμη—The Brain that Changes Itself και The Brain’s Way of Healing, τα οποία έδειξαν ότι ο εγκέφαλος είναι αξιοσημείωτα πιο ανθεκτικός και προσαρμόσιμος από ό,τι είχε εκτιμηθεί γενικά.  Για τριάντα χρόνια ήταν καθηγητής στο Τμήμα Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Τορόντο και Ερευνητική Σχολή στο Κέντρο Ψυχαναλυτικής Εκπαίδευσης και Έρευνας του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Τμήμα Ψυχιατρικής, Πανεπιστήμιο Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη. Επί του παρόντος, είναι Εκπαιδευτικός και Εποπτικός Αναλυτής (εκπαιδευτής ψυχαναλυτών) στο Ινστιτούτο Ψυχανάλυσης του Τορόντο. Είναι συγγραφέας δύο μπεστ σέλερ των New York Times. Ζει στο Τορόντο ).

Ⅳ

[...] ''Μερικοί μπορεί να φτάσουν στο τέλος αυτού του δοκιμίου και να αναρωτιούνται γιατί -έχοντας τόση επίγνωση όλων των προβλημάτων με τη ρυθμιστική διαδικασία των ΗΠΑ και τη διαφάνεια της μελέτης (ενν.κλινικές δοκιμές)- εμβολιάσθηκα.  Το έκανα, όταν είχα χρόνο να σκεφτώ τη δική μου ατομική κατάσταση, όπως έκαναν πολλοί φίλοι γιατροί. Γνωρίζαμε ότι ο COVID ήταν για πολλούς «ένα κτήνος» που δεν το έπαιρναν «χαλαρά».

Όπως αυτοί, χρησιμοποίησα «μια εξατομικευμένη προσέγγιση», την οποία ιδανικά ο καθένας θα πρέπει να μπορεί να κάνει με τους δικούς του γιατρούς, εάν έχει ειδικά προβλήματα υγείας.

«Η Γυναίκα εντός της Κοινότητας. Οίκος, Εκκλησία, Κοινωνία».(Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2021 και ώρα 18.00-20.00 εκδήλωση-συζήτηση)

Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι: Ποιον Θεό να πιστέψω;

    Ο George Steiner, σε αυτό έργο που εκδόθηκε το 1959,  μελετά δύο διαφορετικούς ανθρώπους, δύο ανταγωνιστικά λογοτεχνικά παραδείγματα και δύο αντικρουόμενες κοσμοθεωρίες, δύο ανταγωνιστικά λογοτεχνικά παραδείγματα και δύο αντικρουόμενες κοσμοθεωρίες.

Για την εποχή που γράφτηκε η μελέτη ήταν πρωτοποριακή γιατί αμφισβητούσε τα πορίσματα της «Νέας Κριτικής» που βρισκόταν τότε στο προσκήνιο η οποία απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στη μορφή των κειμένων ενώ ο Steiner αναζητεί τις θεολογικές και υπαρξιακές ρίζες των έργων.

Η ευρυμάθεια του Steiner και η διεισδυτική του σκέψη καθιστούν το δοκίμιο πρότυπο κριτικής προσέγγισης.

Στο δίλημμα Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι, η ουδετερότητα είναι ψευδής, αν όχι αδύνατη. Το έργο του Τολστόι εντάσσεται στην επική παράδοση, ενώ η τέχνη του Ντοστογιέφσκι ανάγεται στα θεμέλια της δραματικής σύλληψης του κόσμου.

WHAT ORTHODOX CHRISTIANITY CAN BRING TO AMERICAN CHRISTIAN POLITICS

By George Demacopoulosⁱ(2015), the Fr. John Meyendorff and Patterson Family Chair of Orthodox Christian Studies and Co-Director of the Orthodox Christian Studies Center at Fordham University.                              

   Η πολιτική μπορεί να δημιουργεί περίεργους συντρόφους, αλλά οι πολιτικές συμμαχίες που σφυρηλατήθηκαν από πολλούς Αμερικανούς Χριστιανούς είναι χειρότερες και από κάθε τι παράξενο - είναι κυνικά ειρωνικές και αυτοαναιρούμενες.                         

Στα αριστερά, οι ριζοσπάστες βασίζονται στη χριστιανική διδασκαλία για να επιδιώξουν την κοινωνική δικαιοσύνη, τη φυλετική και την ισότητα των φύλων και την ευθύνη για το περιβάλλον.                           

Αλλά για να έχουν φωνή στην πολιτική σκηνή της Αριστεράς, οι Χριστιανοί συντάσσονται με τους υποστηρικτές των απεριόριστων δικαιωμάτων επί των αμβλώσεων, της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας και εκείνων που (αφελώς) επιδιώκουν να απομακρύνουν τον θρησκευτικό λόγο από τη δημόσια ζωή. 

Στα δεξιά, οι επίσης επαναστατικοί βασίζονται στη χριστιανική διδασκαλία για να αμφισβητήσουν τις αμβλώσεις και να υποστηρίξουν τις ''παραδοσιακές αξίες''.

DIANE RAVITCH:<< Γιατί άλλαξα γνώμη>> (για την πορεία της τρέχουσας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης).

Της DIANE RAVITCH, καθηγήτριας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης,  συγγραφέως του βιβλίου «Reign of Error: The Hoax of the Privatization Movement and the Danger to America’s Public Schools».

Η εισαγωγή, της " γονικής επιλογής- προτίμησης" και της "λογοδοσίας /  αξιολογικής κατάταξης» στο εκπαιδευτικό σύστημα, αν και πράγματα καλά στα χαρτία,  ήταν κάτι το οποίο στην πραγματικότητα απέτυχε.

Oταν μπήκα στη διοίκηση του George Herbert Walker Bush το 1991, δεν είχα προκαθορισμένες ιδέες σχετικά με την ''επιλογή'' και τη «λογοδοσία /  αξιολογική κατάταξη».

"Επιλογή" σήμαινε κουπόνια (vouchers), μια ιδέα που είχε απορριφθεί επανειλημμένα στα κρατικά δημοψηφίσματα και από τα δικαστήρια. Το θέμα δεν είχε τραβήξει ποτέ την προσοχή μου.

Η «λογοδοσία /  αξιολογική κατάταξη» ήταν ένας από εκείνους τους επιπόλαιους όρους που όλοι χρησιμοποιούσαν με θαυμασμό, αλλά κανείς δεν έκανε ουσιαστικά τίποτα.

Το σταθερό ενδιαφέρον μου, τότε και τώρα, ήταν το πρόγραμμα σπουδών - δηλαδή, η γνώση που διδάσκεται σκόπιμα σε θέματα όπως η ιστορία, η γεωγραφία, οι τέχνες, η λογοτεχνία, η πολιτική, η επιστήμη και τα μαθηματικά.

Η Πάπισσα Ιωάννα. Μύθος ή πραγματικότητα;(ή αλλιώς: ''Η αβάσταχτη οξυδέρκεια του Ε.Ροΐδη'')

[του Α. Καμμά,  ιατρού ορθοπεδικού, Αντιπρόεδρου του ΤΕΙ-Α, περ. Τεχνολογικά Χρονικά, τ.21/2010, σ.17-21, εκ του: http://ejournals.uniwa.gr/index.php/TECHXRON/article/view/1436/1432 13-10-2021)]

Ο Εμμανουήλ Ράίδης γεννήθηκε το 1836 στην Ερμούπολη της Σύρου, αλλά πέρασε τα παιδικά του χρόνια στη Γένοβα και το Ιάσιο, ενώ αργότερα πήγε για σπουδές στη Γερμανία.

Ο ίδιος γράφει ότι άκουσε για πρώτη φορά την ιστορία της πάπισσας Ιωάννας, όταν ήταν παιδί στη Γένοβα και εντυπωσιάσθηκε τόσο που, σπουδαστής αργότερα στη Γερμανία, άρχισε να συλλέγει υλικό πάνω σ’ αυτό το θέμα.

Κύρια αρχικά πηγή του ήταν η πραγματεία του καλβινιστή θεολόγου Φρειδερίκου Σπανχαΐμ του παλαιότερου (Friedrich Spanheim I' Ancien), που δημοσιεύθηκε το 1631 με τίτλο: «Disquisitio historica de papa foemina inter Leonem IV et Benedictum III», όπως και το έμμετρο αφήγημα «Papessa» του Giambattista Casti που δημοσιεύθηκε το 1804.

Ο Ροΐδης θεώρησε το μυθιστόρημά του «Η Πάπισσα Ιωάννα», που εκδόθηκε το 1866ⁱ, ως «μεσαιωνική μελέτη», δεδομένου ότι ο ίδιος ήταν πεπεισμένος για την ιστορική ύπαρξη της ηρωίδας του.

Ανεξάρτητα όμως από την ιστορική -κατά το συγγραφέα- αλήθεια, η «Πάπισσα Ιωάννα» αποτέλεσε, από λογοτεχνικής πλευράς, μία ουσιαστική στροφή από το ρομαντισμό που επικυριαρχούσε το 19° αιώνα, στο ρεαλισμό, την κοινωνική κριτική, τη σάτιρα και την παρωδία, παραμέτρους ιδιαίτερα ενοχλητικές για τη συντηρητική κοινωνία της εποχής εκείνης.

Φυσική συνέπεια της ενόχλησης που προκάλεσε ήταν ο πόλεμος, τον οποίον του εκήρυξαν(ελλδικοί) ιεράρχες της εποχής οι οποίοι, με επικεφαλής τον επίσκοπο Καρυστίας Μακάριο, με άρθρα στον τύπο και κηρύγματα από άμβωνος αναθεμάτιζαν συνεχώς το έργο αυτό ως «βλάσφημο», «κακοήθες», κ.ά.

Ο Ροΐδης όμως, κάθε άλλο παρά πτοήθηκε από τις επιθέσεις αυτές, ακόμα και όταν η Ιερά Σύνοδος τον αφόρισε(ie.αφόρισε το βιβλίο)ⁱⁱ, τον Απρίλιο του 1866, ζητώντας συγχρόνως από την ελληνική πολιτεία την απαγόρευση της κυκλοφορίας του «αντιχριστιανικού» μυθιστορήματος του.

Με σειρά σατυρικών άρθρων του, υπό τον τίτλο: «Επιστολαί ενός Αγρινιώτου» (με την υπογραφή Διονύσιος Σουρλής στην εφημερίδα Αυγή, Μάιος 1866, και έπειτα με σοβαρό -αλλά και πιο δηκτικό τόνο-με το «Ολίγαι λέξες εις απάντησιν της αφοριστικής εγκυκλίου της Συνόδου») έφθασε ακόμα και να ευχαριστεί την Ιερά Σύνοδο που, με τις ενέργειές της, έκανε γνωστό το έργο του στο ευρύ κοινό.

Και ίσως δεν είχε άδικο.

Η «Πάπισσα Ιωάννα» μεταφράσθηκε σε πολλές γλώσσες, αργότερα και στην καθομιλουμένη ελληνική και συνεχίζει να επανεκδίδεται με μεγάλη επιτυχία.

Ίσως αυτή η επιτυχία του να είναι και η καλύτερη απάντηση σε όσους ταυτίζουν το σκοταδισμό με την ιστορική αλήθεια και το αιώνιο κήρυγμα του Ναζωραίου.

ΕΝΑΡΞΗ ΕΝΟΡΙΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ: 21-10-2021